په اسلامی عقیده Ú©Û Ø¯ جلاله Ù„ÙØ¸ ( الله ) د یواÚÛŒÙ†Û ØÙ‚یقی موجوداو ØÙ‚ معبود نوم دÛ. هغه ذات Ú†ÛŒ دالوهیت دجامعو ØµÙØ§ØªÙˆ څښتن او دربوبیت په ØµÙØª Ù…ÙˆØµÙˆÙØŒ کوم Ú†ÛŒ له مخلوقاتو څخه بی نیاز او مخلوقات هغه تعالی ته Ù…ØØªØ§Ø¬ دي. ØØªÛŒ بی دینه اومشرک انسان هم دسختیو په وخت Ú©Û Ú†Û Ø¯Ù…Ø§Ø¯ÛŒ ټولو اسبابو څخه مایوس Ø´ÛŒ Ù†ÙˆØ¯ÙØ·Ø±Øª د تقاضا سره سم له هغه تعالی څخه مړسته غواړی
Ù‡ÙÙˆÙŽ الَّذÙÙŠ ÙŠÙØ³ÙŽÙŠÙّرÙÙƒÙمْ ÙÙÙŠ الْبَرÙÙ‘ وَالْبَØÙ’ر٠ØÙŽØªÙŽÙ‘Ù‰ Ø¥ÙØ°ÙŽØ§ ÙƒÙنْتÙمْ ÙÙÙŠ الْÙÙلْك٠وَجَرَيْنَ بÙÙ‡Ùمْ Ø¨ÙØ±ÙÙŠØÙ Ø·ÙŽÙŠÙّبَة٠وَÙÙŽØ±ÙØÙوا بÙهَا جَاءَتْهَا رÙÙŠØÙŒ عَاصÙÙÙŒ وَجَاءَهÙم٠الْمَوْج٠مÙنْ ÙƒÙÙ„ÙÙ‘ مَكَان٠وَظَنÙّوا أَنَّهÙمْ Ø£ÙØÙيطَ بÙÙ‡Ùمْ Ø¯ÙŽØ¹ÙŽÙˆÙØ§ اللَّهَ Ù…ÙØ®Ù’Ù„ÙØµÙينَ لَه٠الدÙّينَ لَئÙنْ أَنْجَيْتَنَا Ù…Ùنْ هَذÙÙ‡Ù Ù„ÙŽÙ†ÙŽÙƒÙونَنَّ Ù…ÙÙ†ÙŽ Ø§Ù„Ø´ÙŽÙ‘Ø§ÙƒÙØ±Ùينَ. «یونس»۲۲
الله هغه ذات دی Ú†Û Ú«Ø±ÚÙˆÛŒ تاسی (په خپلو خپو یا په سورلی ) په ÙˆÚ†Ù‡ او(په لامبو یا مرکوب) په Ø¨ØØ±Ú©ÛØŒ تر هغه پوری Ú†Û Ø³ÙˆØ§Ø±Ù‡ شي په کشتی Ú©ÚšÛØŒ او روانه Ø´ÛŒ دا Ø¨ÛŒØ±Û Ù„Ù‡ ناستو کسانو سره په ÚšÙ‡ ملایم باد سره او Ø®ÙˆØ´ØØ§Ù„Ù‡ شي دوی په دی ØØ§Ù„ØŒ نو راشی کشتی ته سخت باد او راشی دوی ته موج له هر لوری، او ÙˆÚ«Ú¼ÙŠ دوی Ú†Û Ø¯ هلاک په موجباتوسره پر دوی Ø§ØØ§Ø·Ù‡ ÙˆÚ©Ú“Ù‡ شوه، نو وبولي (دعاء ÙˆÚ©Ú“ÙŠ) دوي الله د خپل نجات دپاره، Ú†Û Ø®Ø§Ù„Øµ کوونکي وي ده (الله) ته خپل دین،(او وایي:) Ú©Ù‡ چیری مونږ ته دی نجات راکړ له دی سختی، نومونږ به شو هرومرو له شکر کوونکو.
دجلاله Ù„ÙØ¸ ( الله ) د الهی ذات له Û¹Û¹ نومونو څخه اعظم نوم Ø¯Û Ú†Û Ø¯Ø§Ø³Ù…Ø§Ø¡ ØØ³Ù†ÛŒ ټول معناوی لره شامل دی اما نور نومونه ÛŒÛ Ù¾Ù‡ ÚØ§Ù†Ú«Ú“Û Ù…Ø¹Ù†Ø§ÙˆÛŒ دلالت کوي Ù„Ú©Ù‡ : علم ØŒ قدرت او Ø¯Ø§Ø³Û Ù†ÙˆØ±.. ،اودجلاله Ù„ÙØ¸ د واجب الوجود ذات مشهور نوم Ø¯Û Ú†Û Ø§Ø³Ù…Ø§Ø¡ ØØ³Ù†ÛŒ هغه ته اضاÙÙ‡ او منسوب کیږي او دجلاله Ù„ÙØ¸ اسماء ØØ³Ù†ÛŒ ته نه اضاÙÙ‡ او نه منسوب کیږي.
‎دعلماؤ په Ø§ØªÙØ§Ù‚ سره مخلوقات په - الله او الرØÙ…Ù† - سره جوازنه لري Ú†Û ÙˆÙ†ÙˆÙ…ÙˆÙ„ شي مګر دا Ú†ÛŒ د ( عبد او د ورته Ø§Ù„ÙØ§Ø¸Ùˆ ) Ø§Ø¶Ø§ÙØª هغه ته وشي( عبدالله او عبد الرØÙ…Ù† ØŒ امة الله ØŒ بیت الله او داسی نور...) .
په جلاله Ù„ÙØ¸ سره پرته له الله تعالی څخه بل Ù‡ÛŒÚ Ù…Ø®Ù„ÙˆÙ‚ نومول شوی نه Ø¯Û ØŒ Ú…Ù†Ú«Ù‡ Ú†ÛŒ عظیم الشأن قرآن دی ØÙ‚یقت ته اشاره کوي او وایي:
(هل تعلم له سمیا)مریم/۶۵
آیا دالله تعالی لپاره شبیه پیدا Ú©ÙˆÙ„Ø§Û Ø´Ø¦ØŸ!
آیا(غیر له الله تعالی څخه) داسی یو شیئ پیدا کولای Ø´Û Ú†ÛŒ (الله) نومول شوی وي؟
نو دجلاله Ù„ÙØ¸ الله تعالی دخپل ÚØ§Ù† لپاره مختص Ú©Ú“Û Ø¯Û .
* * *
دجلاله Ù„ÙØ¸ ( الله ) په عظیم الشأن قرآن Ú©Û (Û²Û¶Û¹Û¹) ÚÙ„Û Ø°Ú©Ø± Ø´ÙˆÛŒØ¯Û Ø§Ùˆ ډیر ښایسته Ù„ÙØ¸ Ø¯Û Ù‡Ø± کله یی Ú†Û Ø§Ù†Ø³Ø§Ù† یواÚÛŒ ذکروی نو یوه خاصه او خوندوره نغمه Ù„Ú“ÙŠØŒ ÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ø¯Ø¯Û Ù„ÙØ¸ ټول ØØ±Ùونه د خوله له Ù…Ù†Ú Ú…Ø®Ù‡ نطق کیږي، نه له شونډو څخه، ÚÚ©Ù‡ Ú†ÛŒ ØØ±ÙˆÙ ÛŒÛ Ù¼Ú©ÙŠ نه لري. او ددی Ù„ÙØ¸ د ذکر په وخت د انسان پر مخ او شونډو کوم ØØ±Ú©Øª او خوزښت نه لیدل کیږي او ورسره ناست Ú…ÙˆÚ© ÙˆØ±Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ù†Ù‡ خبریږي .
ددی Ù„ÙØ¸ له اعجاز څخه دا Ø¯Û Ú†Û Ú©Ù‡ هر ØØ±Ù (تورÛ) ÛŒÛ Ú©Ù… ( ØØ°Ù ) شي، پاتی ØØ±ÙˆÙ بیا هم څښتن تعالی ته اشاره کوي:
Ú©Ù‡ اول ØØ±Ù Ú©Ù… کړای شي نو ( لله ) Ú©ÛŒÚ–Û . ( Ùˆ لله الأسماء Ø§Ù„ØØ³Ù†ÛŒ ÙØ§Ø¯Ø¹ÙˆÙ‡ بها )Û±Û¸Û°/ الأعراÙ
Ú©Ù‡ Ø§ÙˆÙ„ÛŒÙ†Û Ø§Ù„Ù Ø§Ùˆ لام Ú©Ù… کړای شي نو ( له ) Ú©ÛŒÚ–Û . ( له ما ÙÛŒ السموات وما ÙÛŒ الأرض )Û²ÛµÛµ/البقرة
Ú©Ù‡ چیری ال٠او دواره لامونه Ú©Ù… کړای شي نو ( Ù‡Ù ) کیږی . ( هوالله الذی لا اله الا Ù‡ÙÙˆ )Û²Û²/Ø§Ù„ØØ´Ø±
او Ú©Ù‡ چیری اولینی لام Ú©Ù… کړای شي نو ( اله ) Ú©ÛŒÚ–Û . ( والهکم اله ÙˆØ§ØØ¯ )Û±Û¶Û³/ البقرة
* * *
دامستردام په پوهنتون Ú©Û ÛŒÙˆ هالندی عالم دی نتیجی ته Ø±Ø³ÛŒØ¯Ù„Û Ø¯ÛŒ Ú†Û Ø¯Ø¬Ù„Ø§Ù„Ù‡ Ù„ÙØ¸ (الله) تکرارول له انسان څخه Ø®Ùګان او پریشاني لیری Ú©ÙˆÛŒ او انسان دآرامتیا ØØ§Ù„ت ته راولي ،اودا کار ÛŒÛ Ø¯Ø¯Ø±ÛŒ کلونو په اوږدو Ú©Û Ù¾Ù‡ مختلÙÙˆ رواني بیمارانو باندی Ú†Û Ø²ÛŒØ§ØªØ±Ù‡ ÛŒÛ Ù¾Ù‡ عربی ژبه هم نه پوهیدل تجربه Ú©Ú“ÛŒ دی .
الله تعالی په عظیم الشآن قرآن کي وايي:
» ۲۸/ الرعد الذين آمنوا وتطمئن قلوبهم بذكر الله ألا بذكر الله تطمئن القلوب «
(الله تعالی ته رجوع کوونکي) هغه کسان دي Ú†Û Ø§ÛŒÙ…Ø§Ù† ÛŒÛ Ø±Ø§ÙˆÚ“ÙŠ دي او آرام نیسی زړونه ددغو مؤمنانو دالله په ذکر سره، خبردار شئ! Ú†Û Ø¯Ø§Ù„Ù„Ù‡ په ذکر سره مطمئن کیږي (دمؤمنانو)زړونه .
یادونه:
ښایي Ú†Û Ù…Ø¤Ù…Ù†Ø§Ù† خپل زړونه او ژبی په مشروع طریقه په مأثوره اذکارو سره تازه Ú©Ú“ÙŠ نه دا Ú†Û Ø¯Ø¬Ù„Ø§Ù„Ù‡ Ù„ÙØ¸ (الله) یواÚÛŒ او یا داشاری ضمیر (هو) ورد Ú©Ú“ÙŠ ØŒ ÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ù‚Ø±Ø¢Ù†ÙŠ او نبوي ذکرونه یواÚÛ Ù¾Ù‡ جلاله Ù„ÙØ¸ سره ندي راغلي Ø¨Ù„Ú©Û Ù…Ø®Ú©Û Ø§Ùˆ یا وروسته ورڅخه نور Ø§Ù„ÙØ§Ø¸ بیان شوي دي . Ù„Ú©Ù‡: Ø³Ø¨ØØ§Ù† الله، الØÙ…د لله، الله اکبر او Ø¯Ø§Ø³Û Ù†ÙˆØ±.
په ØØ¯ÛŒØ« Ø´Ø±ÛŒÙ Ú©Û Ø±Ø§ØºÙ„ÛŒ دی:
« کلمتان Ø®ÙÛŒÙØªØ§Ù† علی اللسان، ثقیلتان ÙÛŒ المیزان، ØØ¨ÛŒØ¨ØªØ§Ù† الی الرØÙ…Ù† : Ø³Ø¨ØØ§Ù† الله وبØÙ…ده ØŒ Ø³Ø¨ØØ§Ù† الله العظیم ».
الراوي: ابوهریرة، المصدر : صØÛŒØ البخاری، Ø§Ù„Ù…ØØ¯Ø« : البخاری، الرقم: Û¶Û¶Û¸Û²
دوه کلیمی دي Ú†Û ÙˆÛŒÙ„ ÛŒÛ Ù¾Ù‡ ژبه باندی آسان، درانه دي (Ø¯ØØ³Ù†Ø§ØªÙˆ) په میزان ØŒ خوښوونکي دي درØÙ…ان :
Ø³Ø¨ØØ§Ù† الله وبØÙ…ده ØŒ Ø³Ø¨ØØ§Ù† الله العظیم
* * *
دجلاله Ø¯Ù„ÙØ¸ اØÚ©Ø§Ù… د تجوید په علم Ú©Û :
- په جلاله Ù„ÙØ¸ Ú©Û Ø¯Ù„Ø§Ù… ØÚ©Ù… له ØÛŒØ«Ù‡ د ØªÙØ®ÛŒÙ… (Ú‰Ú© لوستل) اوله ØÛŒØ«Ù‡ د ترقیق (Ù†Ø±Û Ù„ÙˆØ³ØªÙ„) :
Û±-په جلاله Ù„ÙØ¸ Ú©Û Ø¯Ù„Ø§Ù… ØªÙØ®ÛŒÙ… (Ú‰Ú© لوستل):
- کله Ú†Û Ø¯Ù„Ø§Ù… څخه دمخه توری ÙØªØÙ‡ (زور)ولري ØŒ Ù„Ú©Ù‡: قالَ الله او اَلله اکبر.
- کله Ú†Û Ø¯Ù„Ø§Ù… څخه دمخه توری ضمه (پیش) ولري، Ù„Ú©Ù‡: Ø¹Ø¨Ø¯ÙØ§Ù„له او یعلم٠الله.
Û²- په جلاله Ù„ÙØ¸ Ú©Û Ø¯Ù„Ø§Ù… ترقیق (نری لوستل):
- کله Ú†Û Ø¯Ù„Ø§Ù… څخه دمخه توری کسره (زیر) ولري، Ù„Ú©Ù‡: بسم٠الله .
* * *
دجلاله Ø¯Ù„ÙØ¸ اعراب دنØÙˆ په علم Ú©Û:
ÚšØ§ÛŒÛ Ú†Û Ø¯Ø¬Ù„Ø§Ù„Ù‡ Ù„ÙØ¸ په اعرابولو Ú©Û Ù„Ù‡ Ø§ØØªÛŒØ§Ø· ØŒ ادب او Ø§ØØªØ±Ø§Ù… څخه کار واخیستل شي.
یومثال :
) Û±Û¸/ التوبة وَلَمْ يَخْشَ Ø¥Ùلا اللَّهَ (
یخش: دمضارع ÙØ¹Ù„ ،مجزوم په ØØ±Ù جزم (لم) سره ØŒ Ú†Û Ø¯Ø¬Ø²Ù… علامه ÛŒÛ Ø¯ØØ±Ù علت (الÙ) ØØ°Ùیدل دی، Ú†Û Ø§ØµÙ„ ÛŒÛ :یخشی ‌ؤ. او ÙØ§Ø¹Ù„ ÛŒÛ Ø¶Ù…ÛŒØ± مستتر دی Ú†Û (مَنْ) ته راجع کیړی.
او دجلاله Ù„ÙØ¸ (الله) په تعظیم سره منصوب دی (منصوب علی التعظیم).
- زیاتره زده کوونکی دبی علمی او یا بی توجهی له وجهی غلط کیږی او وایÛ: الله Ù…ÙØ¹ÙˆÙ„ به منصوب دی. ÚšØ§ÛŒÛ Ú†Û Ù¾Ø§Ù…Ù„Ø±Ù†Ù‡ وشي.
* * *
آیا دجلاله (الله) Ù„ÙØ¸ مشتق Ø¯Û Ø§Ùˆ Ú©Ù‡ جامد؟
په دی باب علما‌ء دوه Ú‰Ù„Û Ø¯ÛŒ :
‌‌‌‌‌‌‌‌۱/ دجلاله Ù„ÙØ¸ مشتق Ø¯Û .[بیاپه ماده د اشتقاق Ú©Û Ù¾Ù‡ خپلو Ú©Û Ø§Ø®ØªÙ„Ø§Ù Ù„Ø±ÛŒ]
- د أله یأله اÙلاهة څخه اخیستل شوی Ø¯Û ØŒ Ú†ÛŒ اصل یی (الاÙله) ؤ، همزه Ú©Ù… کړای شو اول لام په دویم لام Ú©Û Ù…Ø¯ØºÙ… شو نو د جلاله (الله) Ù„ÙØ¸ شو. [داد الكسائي اوابن جرير الطبري وینا ده.]
- د جلاله Ù„ÙØ¸ اصل Ú©ÛŒ (الاه) ؤ Ú†ÛŒ هر معبود ته ویل کیده، نو همزه له (اÙله) څخه Ú©Ù… کړای شو (لاه) شواو پر ÚØ§ÛŒ یی ال٠اولام اضاÙÙ‡ شو، نو د جلاله (الله) Ù„ÙØ¸ شو. نو دغه نوم یواÚÛŒ ØÙ‚ معبود ته ویل کیږی Ú†ÛŒ الله تعالی لا شریک ذات دی .
-------------------------------
Û²/ دجلاله (الله) Ù„ÙØ¸ جامد دÛ.
او دا وینا د [الخليل اوسيبويه(په یو قول) Ø§ÙˆØ§Ù„Ø´Ø§ÙØ¹ÙŠ Ø§ÙˆØ§Ù„Ø®Ø·Ø§Ø¨ÙŠ اوإمام Ø§Ù„ØØ±Ù…ين اوأبو القاسم السهيلي اودهغه استاذ ابن العربي] ده.
ÚÚ©Ù‡ Ú†Û :
- دغه Ù„ÙØ¸ تثنیه او جمع نه لري .
- ال٠او لام په (الله) Ù„ÙØ¸ Ú©Û Ù„Ø§Ø²Ù…ÛŒ دی، نو (یاالله) ویل کیږي او (یا الرØÙ…Ù†) نه ویل کیږي Ø¨Ù„Ú©Û (یا رØÙ…Ù†) ویل کیږي.
- Ú©Ù‡ مشتق ÛŒÛ Ù†Ùˆ داشتقاق ماده (اصل Ù„ÙØ¸) ته اړتیا لري .
او همداسی هره ډله نور دلایل هم ذکر Ú©Ú“ÛŒ دی Ú†Û Ù„ÛŒÚ©Ù„Ùˆ ته ÛŒÛ Ø¶Ø±ÙˆØ±Øª نشته دی.
یادونه:
دجلاله Ù„ÙØ¸ (الله) برابر دی Ú©Ù‡ مشتق ÙˆÛŒ او Ú©Ù‡ جامد ØŒ یواÚÛ Ø¯ واجب الوجود ذات او ØÙ‚ معبود عَلَم نوم دی.
- هر کله Ú†Û ÛŒÙˆ معلوم شئ په اسم عَلَم Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ÙˆÙ†ÙˆÙ…ÙˆÙ„ شي، نوعَلَم له خپل اصلی معنی څخه جلا کیړي او دنومول شوی شیئ عَلَم کیړي
* * *
- دجلاله Ù„ÙØ¸ (الله) Ø¨Ù„Û Ú˜Ø¨Û ØªÙ‡ نه ژباړول کیږي ØŒ Ù„Ú©Ù‡: خدای، ایزد،
) GOD)
او داسی نور..ØŒÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ø¯Ø¬Ù„Ø§Ù„Ù‡ Ù„ÙØ¸ (الله) اسم عَلَم دی، او اسم عَلم نه ترجمه کیږي، Ù„Ú©Ù‡: Ù…ØÙ…د، ØØ³Ù† Ú†Û Ø¯Ø§Ø³ÛŒ
Mohammad, Hassan
لیکل کیږي.
* * *
دجلاله Ù„ÙØ¸ (الله) لیکل پر زیوراتو او دهغه اچول په غاړه Ú©Û Ø¯Ù…Ø³Ù„Ù…Ø§Ù† لپاره جواز نه Ù„Ú“ÙŠ. څرنګه Ú†Û ØµÙ„ÛŒØ¨ÛŒØ§Ù† صلیب او یهودیان د داوود ستوری په غاړه Ú©Û Ø§Ú†ÙˆÙŠ ØŒ ÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ù¾Ù‡ دی کار سره د لیکل شوی شئ (Ú©Ù‡ دجلاله Ù„ÙØ¸ وي او یا د قرآني آیت کوم جزء ) بی Ø§ØØªØ±Ø§Ù…ÙŠ کیږي.
* * *
داسلام څخه دمخه یواÚÛ Ø¯Ø§Ù„Ù‡ÛŒ ذات لپاره دجلاله د Ù„ÙØ¸ استعمال :
دجلاله Ù„ÙØ¸ په آرامی (‌ژبه) انجیلونو او مخطوطاتو Ú©Û :
دصلیب دپیروانو اودهغو دطوطیانو له باطلو ادعاګانوڅخه Ø¯Ø§Ø¯Û Ú†ÛŒ دجلاله Ù„ÙØ¸ دجاهلیت ددوری یو مشهور بت (لات) او یا دوثنی معبود Ú†ÛŒ په Ø³Ù¾ÙˆÚ–Ù…Û Ø³Ø±Ù‡ ورته اشاره کیږي نوم ؤ، او دغه Ù„ÙØ¸ د جلاله ندی Ø¨Ù„Ú©Û Ø¯ Ù…ØÙ…د -صلی الله علیه وسلم - لخوا نقل شویدی.(العیاذ بالله ). ØØ§Ù„ دا Ú†ÛŒ دغه ګمراهان Ø¯Ø®Ù¾Ù„Û Ø®Ø¨Ø±Û Ø¯ ثبوت لپاره Ú©ÙˆÚ†Ù†ÛŒ دلیل هم نلري، Ø¨Ù„Ú©Û Ø®Ø±Ø§ÙØ§Øª او Ø¨ÛŒÚØ§ÛŒÙ‡ ګمانونه دي Ú†ÛŒ شیطانان یی ورته ښوونه او وسوسه کوي .
دنوی عهد ÚÙ†ÛŒ مخطوطی او ترجمی د جلاله (الله) Ù„ÙØ¸ استعمال Ø¯Ù…Ø³ÛŒØ Ø¹Ù„ÛŒÙ‡ السلام لخوا مونږ ته روښانه کوي څرنګه Ú†ÛŒ الله تعالی Ø¯Ù…Ø³ÛŒØ Ø¹Ù„ÛŒÙ‡ السلام په ژبه په عظیم الشأن قرآن Ú©ÛŒ یادونه Ú©ÙˆÛ Ø§Ùˆ وایÛ:
(مَا Ù‚Ùلْت٠لَهÙمْ Ø¥Ùلا مَا أَمَرْتَنÙÙŠ بÙÙ‡Ù Ø£ÙŽÙ†Ù Ø§Ø¹Ù’Ø¨ÙØ¯Ùوا اللَّهَ رَبÙّي وَرَبَّكÙمْ ÙˆÙŽÙƒÙنْت٠عَلَيْهÙمْ Ø´ÙŽÙ‡Ùيدًا مَا دÙمْت٠ÙÙيهÙمْ Ùَلَمَّا تَوَÙَّيْتَنÙÙŠ ÙƒÙنْتَ أَنْتَ الرَّقÙيبَ عَلَيْهÙمْ وَأَنْتَ عَلَى ÙƒÙÙ„ÙÙ‘ شَيْء٠شَهÙيدٌ) Û±Û±Û·/ المائدة.
ما نه Ø¯Û ÙˆÛŒÙ„Û Ø¯ÙˆÛŒ ته غیر له هغه Ú…Ù‡ Ú†Û ØªØ§ ما ته په هغه سره امر Ú©Ú“Û ØŒ Ú†ÛŒ ØªØ§Ø³Û Ø¯ الله عبادت کوئ هغه ذات Ú†ÛŒ زما او Ø³ØªØ§Ø³Û Ù¾Ø§Ù„ÙˆÙ†Ú©ÛŒ دی، او زه ددوی په اعمالو باندی څارونکی وم تر هغه وخت Ú†ÛŒ زه په دوی Ú©ÛŒ وم، نو کله Ú†ÛŒ زه دی آسمان ته پورته کړم،نو ته ÙˆÛ Ù¾Ø± Ø¯ÙˆÛ Ú…Ø§Ø±ÙˆÙ†Ú©ÛØŒ او ته په هر Ø´Û Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ÚšÙ‡ ØØ§Ø¶Ø± او خبر دار ÛŒÛ .
نو دا دی په دی باب دآرامی مخطوطاتو څخه یو Ú…Ù‡ په ØªÙØµÛŒÙ„ سره بیان: د یهوذا
http://www.standardversion.org/downl...h-parallel.pdf
له کتاب څخه غواړم Ú†ÛŒ دا ثابت Ú©Ú“Ù… Ú†ÛŒ د جلاله Ù„ÙØ¸ (الله) له اسلام څخه دمخه استعمال شوی Ø¯Û ØŒ نو پوښتنه داده: Ú†Û Ø¢ÛŒØ§ Ù…Ø³ÛŒØ Ø¹Ù„ÛŒÙ‡ السلام او دهغه یاران بت پرست ؤ؟
4- For some have obtained entrance, who
from the beginning were registered
beforehand under this condemnation: wicked
men, who pervert the grace of Alaha to
impurity, and deny him who is the only Lord
Alaha and Maran Yeshua Mshikha
Ù…Ø®Ú©ÛŒÙ†Û Ù„ÙØ¸ د یهوذا Ø¯Û Ø§Ùˆ په Ú©Û Ø¯ جلاله Ù„ÙØ¸ ÙˆØ§Ø¶Ø Ø¯Û .
Alaha
Ú©Ù‡ صلیبیان ÙˆÙˆØ§Ø¦Û : مونږ په دی کتاب ایمان نلرو....
نو زمونږ Úواب دا Ø¯Û : مونږ له تاسو څخه د ایمان غوښتنه نه ده Ú©Ú“ÛØŒ بلکی زمونږ هد٠دا Ø¯Û Ú†ÛŒ دجلاله Ù„ÙØ¸ د اسلام څخه دمخه د څښتن تعالی لپاره استعمال شوی Ø¯Û Ø§Ùˆ Ú©Ù‡ ØºÙˆØ§Ú“Û ØªØ§Ø±ÛŒØ® هم له Ù„Ø§Ù†Ø¯ÛŒÙ†Û Ù„ÛŒÚ©Ù†Û Ú…Ø®Ù‡ تر لاسه کړئ :
The general conclusion at which he arrives is that Jude must have written before 180 (on the ground of the external attestation), that we cannot fix the exact date between 100 and 180, but that it must have been rather early than late between these two limits, because the author evidently regards this outbreak of Gnostic godlessness as a new thing
http://bible.tmtm.com/wiki/Dating_of_Book_of_Jude
یعنی دیهوذا دکتاب دلیکلو نیټه Ù…Ø®Ú©Û Ø¯ (Û±Û¸Û°) میلادی کال څخه وه .
Ú©Ù‡ وویل شي : امکان Ù„Ø±Û Ú†Û Ù„ÛŒÚ©ÙˆÙ†Ú©Û (یهوذا) له بت Ù¾Ø±Ø³ØªÛ Ø§Ùˆ یا کوم بل دین او Ùکر څخه متأثر شوای وي او دجلاله Ù„ÙØ¸ ÛŒÛ Ø§Ø³ØªØ¹Ù…Ø§Ù„ کړای وي ... .
نو مونږ ورته وایو: د یهوذا کتاب پریږده، دیوØÙ†Ø§ په انجیل ایمان Ù„Ø±ÛØŸ
نو وبه وائی: هو.
نو ورڅخه پوښتنه کوو: دیوØÙ†Ø§ په انجیل (اول Ø§ØµØØ§Ø) Ú©Û Ø¯Ø§Ø³ÛŒ لولو : ( الله په اوله Ú©Û Ú©Ù„Ù…Ù‡ ؤ....)ØŒ نو وایو: د جلاله Ù„ÙØ¸ مو استعمال Ú©Ú“Û Ø¯ÛØŸ
نو وبه وائÛ:ÚÚ©Ù‡ Ú†ÛŒ دغه نوم دعربو په نزد پیژندل شوای Ø¯Û Ù†Ùˆ Ù‡Ù…Ø§ØºØ³Û ØªØ±Ø¬Ù…Ù‡ شوای دÛ...
نو وبه وایو : خپل کتاب په أرامی ژبه کی ولوله :
1- ܒܪܫÜܬ ÜÜÜ¬Ü˜Ü—Ü Ü—Ü˜Ü Ü¡Ü Ü¬Ü Ü˜Ü—Ü˜ Ü¡Ü Ü¬Ü ÜÜÜ¬Ü˜Ü—Ü Ü—Ü˜Ü Ü Ü˜Ü¬ ÜÜ Ü—Ü Ü˜ÜÜ Ü—Ü ÜÜÜ¬Ü˜Ü—Ü Ü—Ü˜Ü Ü—Ü˜ Ü¡Ü Ü¬Ü
2 Ü—Ü¢Ü ÜÜÜ¬Ü˜Ü—Ü Ü—Ü˜Ü Ü’ÜªÜ«Üܬ Ü Ü˜Ü¬ ÜÜ Ü—Ü
2- http://www.suduva.com/****1/aramaic_john.htm
ولیکل Ø´Û). textپه آدرس Ú©ÛŒ د ستورو پر ÚØ§Û (
لیکل شوای Ø¯Û .Alaha نو په انجیل یوØÙ†Ø§ Ú©ÛŒ د الله نوم په
پورتنی بیان یواÚÛ ÛŒÙˆ مثال ؤ، او هر کله Ú†ÛŒ دیوØÙ†Ø§ او دیهوذا په ترجمو Ú©ÛŒ د الله Ù„ÙØ¸ پیدا Ú©Ú“Ùˆ نو دهغه په مقابل Ú©Û Ø¯ کتاب په
لیکل شوای Ø¯Û . Alahaاصل Ú©Û
* * *
دینداره یهود د اله لپاره د یَهَوَه Ù„ÙØ¸ په ÙØªØÙ‡ (زور) سره Ø§Ø³ØªØ¹Ù…Ø§Ù„ÙˆÛ ØŒ Ú†ÛŒ اوس مروج Ù„ÙØ¸ یَهوÙÙ‡ (د واو په کسره سره) Ø¯Û Ú†ÛŒ دغه پیشنهاد Ø¯Ø¹Ø¨Ø±Û Ú˜Ø¨Û Ø¬Ø±Ù…Ù† عالم ګیزینیوس لخوا شوای Ø¯Û .
نو د اله Ù„ÙØ¸ Ø¯Ø¨Ù†Û Ø§Ø³Ø±Ø§Ø¦ÛŒÙ„Ùˆ په Ù…Ù†Ú Ú©ÛŒ منع ؤ او د هغه پر ÚØ§ÛŒ ÛŒÛ Ø¯ یَهَوه Ù„ÙØ¸ استعمالول او یهوه Ø¯Ø¹Ø±Ø¨Û Ù„ÙØ¸ (یا Ù‡ÙÙˆÙŽØŒ[ یا- دندا ØØ±Ù/ هو- ضمیر]) سره کوم ÙØ±Ù‚ نلري، ÚÚ©Ù‡ Ú†ÛŒ دعربي او سامي ژبو اصل یو Ø¯Û .
Ú©Ù‡ Ú†ÛŒØ±Û Ù…ÙˆÙ†Ú– د Ù¾Ø®ÙˆØ§Ù†Û Ø¹Ø¨Ø±ÙŠ (د تشکیل څخه دمخه) Ù„ÙØ¸ ته مراجعه وکړو، نو داسی( ×לה ) لیکل شوای Ø¯Û ØŒ او بیا Ú†ÛŒ په عبري ژبه د تشکیل (Ø¯ØØ±ÙˆÙÙˆ ØØ±Ú©ØªÙˆÙ†Ù‡ Ù„Ú©Ù‡ زور، زیر، پیش آو ...) څخه وروسته ولیکل Ø´Û Ù†Ùˆ Ø¯Ø§Ø³Û Ù„ÛŒÚ©Ù„ Ú©ÛŒÚ–Û ( ×ֲלָּה ) ØŒ
نو د هغه نطق او د Ø¹Ø±Ø¨Û Ù„ÙØ¸ ( الله ) نطق یو شان دی .
څرنګه Ú†ÛŒ مسلمانانو ( د علي - رضی الله عنه - په امر ابو الأسود الدؤولی ) د عظیم الشأن قرآن لپاره تشکیل Ø±Ø§Ù…Ù†Ú ØªÙ‡ Ú©Ú“ØŒ همدا راز د عبري Ú˜Ø¨Û ØªØ´Ú©ÛŒÙ„ په لسمه Ù…ÛŒÙ„Ø§Ø¯Û Ù¾ÛŒÚ“Û Ú©Û Ù¾Ù‡ طبریه Ú©ÛŒ د ÛŒÙ‡ÙˆØ¯Û Ø¹Ø§Ù„Ù… ØØ¨Ø± ( بن عاشور ) لخوا سر ته ورسید.
نو دغه عبری Ù„ÙØ¸ ( ×ֲלָּה ) Ú†ÛŒ نطق Ø¦Û ( الله ) Ø¯Û Ù¾Ù‡ پخوانی عهد:
د Ø³ÙØ± تکوین 7:1ØŒ28:3ØŒ35:11
او د Ø³ÙØ± عدد 23:22
او Ø¯Ø³ÙØ± یشوع 3:10
او Ø¯Ø³ÙØ± صموئیل 22:31ØŒ 32
او Ø¯Ø³ÙØ± Ù†ØÙ…یا 1:5 ØŒ 9:32
او Ø¯Ø³ÙØ± اشیعاء 9:6
او د Ø³ÙØ± ØØ²Ù‚یال 10:5
Ú©Û Ø°Ú©Ø± شوای دÛ.
او د نوی عهد لمړی طبع په انګریزی Ú©Û Ú†ÛŒ د امریکی نصرانی عالم
C. I. Scofield
لخوا شرØÙ‡ شوای Ø¯ÛØŒÙ¾Ù‡ Ú©Û ( الله ) ته په
Elah
سره اشاره Ú©ÙˆÛØŒ او Ø´Ø§Ø±Ø ØªØ§Ú©ÛŒØ¯ کوي : Ú†ÛŒ کتاب ÚÛŒÙ†Û ÙˆØ®Øª اÙلاه په الله سره ØªÙ‡Ø¬Û Ú©ÙˆÙŠ. مګر دغه زیاتوالی وروسته د سکوÙیلد له Ù…Ú“ÛŒÙ†Û Ú…Ø®Ù‡ په نورو طبعو Ú©ÛŒ ØØ°Ù شوای دی Ú†Û ÛŒÙˆØ§ÚÛ
Ù„ÙØ¸ Ù¾Ø§ØªÛ Ø¯Û . او الاه د Ù¾Ø®ÙˆØ§Ù†Û Ø¹Ù‡Ø¯ Ø¯Ø³ÙØ± ارمیا په Û±Û±:Û±Û° Ú©ÛŒ موجود Ø¯Û .‘Elah’ ( إلاه )د
استاذ ØØ³ÛŒÙ† الهمذانی د Ø§Ø¨Û ØØ§ØªÙ… Ø§Ù„Ø±Ø§Ø²Û Ø¯ ( الزینة ) په نوم کتاب Ù…ØÙ‚Ù‚ د جلاله (الله) Ø¯Ù„ÙØ¸ پلټنه په Ø¹Ø±Ø¨Û Ø§Ùˆ Ø³Ø§Ù…Û Ú˜Ø¨Ùˆ Ú©Û Ú©Ú“Ø§ÛŒ Ø¯Û Ù†Ùˆ Ø¯ØºÛ Ù¾Ø§ÛŒÙ„Û ØªÙ‡ Ø±Ø³ÛŒØ¯Ù„Û Ø¯Û :
په Ø¹Ø¨Ø±Û Ú˜Ø¨Ù‡ Ú©ÛŒ په ( اÙلوه ) ØŒ او په آرامی ژبه Ú©ÛŒ په (الاه) ØŒ او په سریانی ژبه Ú©ÛŒ په (ألوها) ØŒ او Ø¯Ø¹Ø±Ø¨Û Ø¬Ø²ÛŒØ±ÛŒ د جنوب د عربو له خوا په (اÙلاه) سره استعمال شوای دÛ. او دا په دی دلالت Ú©ÙˆÛ Ú†ÛŒ دغه Ù„ÙØ¸ اسم علم جامد دی نه مشتق. او د ×ֱלֺה Ù„ÙØ¸ (Ú†ÛŒ نطق Ø¦Û Ø¯ اÙلاه Ø¯Ù„ÙØ¸ په شان دÛ) په Ø³ÙØ± ایوب ( 3:4 Ùˆ 40:2 ) Ú©ÛŒ Û´Û± ÚÙ„ÛŒ او دنورو پخوانیوعهدونو په Ø§Ø³ÙØ§Ø±Ùˆ Ú©ÛŒ Û±Ûµ ÚÙ„ÛŒ ذکر شوای Ø¯Û .
Ù¾Ø®ÙˆØ§Ù†Û Ø¹Ù‡Ø¯ دبنی اسرائیلو ټولو مقدسو صØÛŒÙÙˆ ته ویل کیږي . (اÙلاه) په Ù¾Ø®ÙˆØ§Ù†Û Ø¢Ø±Ø§Ù…ÙŠ ژبه Ú©Û Ø¯ جلاله Ù„ÙØ¸ Ø¯Û Ú†Û Ù„Ù‡ ال٠( × ) اولام (ל ) اوهاء (×” ) څخه ترکیب شوای Ø¯ÛØŒ او Ø¯ÚšÛ Ú…Ø®Ù‡ کیڼ خوا ته پرته دتشکیل له علامو څخه Ø¯Ø§Ø³Û (×לה) لیکل کیږي او دتشکیل څخه وروسته Ø¯Ø§Ø³Û (×ֱלָה ) لیکل کیږي Ú†ÛŒ نطق ئی ( اÙلاه ) Ú©ÛŒÚ–Û . او آرامی ژبه د سامی ( عبري او عربي ) ژبو له اصولو څخه اخیستل شوای Ø¯Û Ù†Ùˆ ÚÚ©Ù‡ په دی ژبو Ú©Û Ø®ÙˆØ±Ø§ زیات Ù…ØªØ±Ø§Ø¯ÙØ§Øª شتون لري .
The Passion of the Christ د Ù…Ø³ÛŒØ Ø¯Ø±Ø¯ÙˆÙ†Ù‡
په Ùیلم Ú©Û Ù…Ù„ ګبسون Ú©ÙˆÚšÚš کړای Ø¯Û Ú†ÛŒ Ø®Ø¨Ø±Û Ø§ØªØ±Û Ù¾Ù‡ آرامی ژبه سره وي ÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ø¯ØºÙ‡ ژبه د Ù…Ø³ÛŒØ Ø¹Ù„ÛŒÙ‡ السلام Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ او په هغه وخت Ú©Û Ø¯ Ù…Ù‚Ø¯Ø³Û ÚÙ…Ú©Û Ù…Ø±ÙˆØ¬Ù‡ ژبه وه ØŒ او دÙیلم Ù„ÛŒÚ©ÙˆÙ†Ú©Û Ø¯Ø¢Ø±Ø§Ù…ÙŠ Ú˜Ø¨Û Ø§Ø³Ø§Ø³ÙŠ کتابونو ته مراجعه Ú©Ú“Û Ø¯Ù‡ ØŒ او دغه ژبه تر اوسه هم د Ø³ÙˆØ±ÛŒÛ Ù¾Ù‡ Úینو کلو Ú©ÛŒ موجوده ده. نو Ùیلم Ú†Û Ù¾Ù‡ آرامی ژبه Ú©ÛŒ Ø¯Û Ø¯ Ù…Ø³ÛŒØ Ù¾Ù‡ رول Ú©Û Ø´Ø®Øµ Ú†Û Ú©ÙˆÙ…Û Ø®Ø¨Ø±Û Ø®Ù¾Ù„Ùˆ یارانو ته کوي د الله (دلام په تخÙی٠سره...) Ù„ÙØ¸ اوریدل کیږي:
ALAH
نو استاد همذانی یادونه کوي : د جلاله Ù„ÙØ¸ (الله) په ټولو سامی ژبو Ú©ÛŒ ( اÙلّ ) دی، نو جلاله Ù„ÙØ¸ Ù‚Ø¯ÛŒÙ…Û Ø¹Ø±Ø¨ÛŒ جامد اسم علم Ø¯Û Ø§Ùˆ اشتقاق ته ضرورت Ù†Ù„Ø±Û Ù†Ù‡ د ( أله یأله ) څخه او نه د ( وله یأله ) څخه.
- دایل نوم اهل کتابو او مسلمانانو ډیر استعمال Ú©Ú“ÛŒØ¯Û Ù„Ú©Ù‡: اسرا یل، جبرا یل، میکا یل او داسی نور...
او دغه Ù„ÙØ¸ عبري Ø¯Û Ù†Ù‡ آرامي او د ( اÙلاه ) له Ù„ÙØ¸ څخه اخیستل شوای Ø¯Û Ú†Û Ù¾Ù‡ ټولو ساکنو ØØ±ÙˆÙÙˆ Ú©Û Ø³Ø±Ù‡ یو دی مګر ( Ù‡ ) نلري .
عبرانیان د ایل ×ֵל Ù„ÙØ¸ د (الله) په معنی Ø§Ø³ØªØ¹Ù…Ø§Ù„ÙˆÛ Ú†ÛŒ د اÙلاه څخه اخیستل شوای Ø¯Û Ø§Ùˆ مترادÙÛ Ø¯ÙŠ.
په Ù¾Ø®ÙˆØ§Ù†Û Ø¹Ù‡Ø¯ Ú©ÛŒ د ایل Ù„ÙØ¸ (Û²ÛµÛ°) ÚÙ„Û Ø°Ú©Ø± شوای Ú†Û Ø¯ عظیم، قوی او ظاهر په معناوی Ø¯ÛØŒ او د الوهیم Ù„ÙØ¸ په عبري Ú©Û Ø¯Ø§Ø³Û ( ×Ö±×œÖº×”Ö´×™× ) لیکل کیږي Ú†Û Ø¯ تعظیم جمع Ø¯Û Ø§Ùˆ ورته Ù„ÙØ¸ په عربی Ú©ÛŒ ( اللهم ) Ø¯Û .
* * *
Ú©Ù‡ Ú†ÛŒØ±Û Ú…ÙˆÚ© غیر له الله تعالی څخه کوم مخلوق په جلاله Ù„ÙØ¸ ونوموي څرنګه Ú†Û Ù…Ø´Ø±Ú©ÛŒÙ†Ùˆ (دÚینو Ù…ÙØ³Ø±ÛŒÙ†Ùˆ په وینا Ù„Ú©Ù‡ ابن جریر..) دلات او عزی نومونه له الله او عزیز له نومونو څخه Ø§Ø®ÛŒØ³ØªÛ Ø¤( دهغو په ګمان دهغه ÚšÚینه ده) او داسی نور ..
نو دا باطل څیزونه دالله مقام ته Ù†Ø´Û Ø±Ø³ÛŒØ¯Ù„Ø§ÛŒ ØŒ
(Ø¥Ùنْ Ù‡ÙÙŠÙŽ Ø¥Ùلا أَسْمَاءٌ سَمَّيْتÙÙ…Ùوهَا أَنْتÙمْ وَآبَاؤÙÙƒÙمْ مَا أَنْزَلَ اللَّه٠بÙهَا Ù…Ùنْ سÙلْطَان٠إÙنْ ÙŠÙŽØªÙŽÙ‘Ø¨ÙØ¹Ùونَ Ø¥Ùلا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الأَنْÙÙØ³Ù وَلَقَدْ جَاءَهÙمْ Ù…Ùنْ رَبÙّهÙÙ…Ù Ø§Ù„Ù’Ù‡ÙØ¯ÙŽÙ‰) النجم/Û²Û³
Ù†Ø¯Û Ø¯Ø§ بتان مګر تش نومونه ØŒ Ú†ÛŒ ØªØ§Ø³Û Ø§Ùˆ Ø³ØªØ§Ø³Û Ù¾Ù„Ø±ÙˆÙ†Ù‡ دوی Ù†ÙˆÙ…ÙˆÙ„Û Ø¯ÛØŒ الله تعالی ددوی په عبادت کوم سند نه دی نازل Ú©Ú“ÛØŒ Ø¯ÙˆÛ Ù…ØªØ§Ø¨Ø¹Øª نه Ú©ÙˆÛ Ù…Ú«Ø± د خپل ګومان او د هغه Ø´Û Ú†ÛŒ Ù†ÙØ³ÙˆÙ†Ù‡ ددوی یی ØºÙˆØ§Ú“ÛØŒ او خامخا دوی ته راغلی هدایت د دوی له ربه څخه .
الله تعالی کتابونه نازل Ú©Ú“ÛŒ Ø¯Û Ø§Ùˆ پبغمبران ÛŒÛ Ø§Ø³ØªÙˆÙ„Û Ø¯Û Ø§Ùˆ دخپل اسما‌ء او ØµÙØ§ØªÙˆ بیان ÛŒÛ Ú©Ú“Ø§ÛŒ Ø¯Û Ú†Û Ù¾Ù‡ Ø§Ø®Ø±ÛŒÙ†Û Ù…Ø¹Ø¬Ø² کتاب (قرآن کریم )Ú©Û ÙˆØ§ÛŒÛ :
(Û²Û²) Ø§Ù„ØØ´Ø± Ù‡ÙÙˆÙŽ اللَّه٠الَّذÙÙŠ لا Ø¥ÙÙ„ÙŽÙ‡ÙŽ Ø¥Ùلا Ù‡ÙÙˆÙŽ عَالÙم٠الْغَيْب٠وَالشَّهَادَة٠هÙÙˆÙŽ الرَّØÙ’مَن٠الرَّØÙيمÙ
Ù‡ÙÙˆÙŽ اللَّه٠الَّذÙÙŠ لا Ø¥ÙÙ„ÙŽÙ‡ÙŽ Ø¥Ùلا Ù‡ÙÙˆÙŽ الْمَلÙÙƒÙ Ø§Ù„Ù’Ù‚ÙØ¯ÙÙ‘ÙˆØ³Ù Ø§Ù„Ø³ÙŽÙ‘Ù„Ø§Ù…Ù Ø§Ù„Ù’Ù…ÙØ¤Ù’Ù…Ùن٠الْمÙهَيْمÙن٠الْعَزÙÙŠØ²Ù Ø§Ù„Ù’Ø¬ÙŽØ¨ÙŽÙ‘Ø§Ø±Ù Ø§Ù„Ù’Ù…ÙØªÙŽÙƒÙŽØ¨ÙÙ‘Ø±Ù Ø³ÙØ¨Ù’ØÙŽØ§Ù†ÙŽ Ø§Ù„Ù„ÙŽÙ‘Ù‡Ù Ø¹ÙŽÙ…ÙŽÙ‘Ø§ ÙŠÙØ´Ù’رÙÙƒÙونَ (Û²Û³) Ø§Ù„ØØ´Ø±
Ù‡ÙÙˆÙŽ اللَّه٠الْخَالÙÙ‚Ù Ø§Ù„Ù’Ø¨ÙŽØ§Ø±ÙØ¦Ù Ø§Ù„Ù’Ù…ÙØµÙŽÙˆÙّر٠لَه٠الأَسْمَاء٠الْØÙسْنَى ÙŠÙØ³ÙŽØ¨ÙÙ‘ØÙ لَه٠مَا ÙÙÙŠ السَّمَاوَات٠وَالأَرْض٠وَهÙÙˆÙŽ الْعَزÙيز٠الْØÙŽÙƒÙيم٠(Û²Û´) Ø§Ù„ØØ´Ø±
بسم الله الرØÙ…Ù† الرØÙŠÙ… .
Ù‚Ùلْ Ù‡ÙÙˆÙŽ اللَّه٠أَØÙŽØ¯ÙŒ.
اللَّه٠الصَّمَد.
. لَمْ ÙŠÙŽÙ„ÙØ¯Ù’ وَلَمْ ÙŠÙولَدْ
. وَلَمْ ÙŠÙŽÙƒÙنْ Ù„ÙŽÙ‡Ù ÙƒÙÙÙوًا Ø£ÙŽØÙŽØ¯ÙŒ
نو دالله تعالی أسماء او ØµÙØ§Øª تو Ù‚ÛŒÙÛ Ø¯Û .
Ø³Ø¨ØØ§Ù† ربك رب العزة عما يصÙون وسلام على المرسلين والØÙ…د لله رب العالمين.
*******************************************************