په اسلام Ú©ÚšÛ Ø¯Ø®ÙˆØ¨ ډولونه :
د «نعاسâ€Â»Ù…انا لنډ او سپک خوب ØŒ چرت یا پرکالي ده Ú†Û Ø¯Ø§ ډول خوب له ډیر Ùکري کار وروسته پیښیږي .
دا ډول خوب په دوه ډوله «سنه» او «نوم» ویشل سوی دی
«سنه » د انسان او نورو موجوداتو خوب ته وايي او «نوم» ÛŒÙˆØ§Ø²Û Ø¯ انسان خوب لیدو ته وايي
د قرانکریم په دوه ÚØ§ÛŒÙ‡ Ú©ÚšÛ Â«Ù†Ø¹Ø§Ø³Â» ارامتیا او له زړه څخه د ÙˆÛŒØ±Û Ø§Ùˆ پریښاني د Ù…Ù†Ú ÙˆÚ“ÙˆÙ„Ùˆ په مانا راغلی دی
یو د Ø§ØØ¯ په جنګ Ú©ÚšÛ Ø¯ مسلمانانو د غÙلت او د رسول الله (ص) د امر ته پام نه کول ÚÚ©Ù‡ Ø§ØµØØ§Ø¨ په ÙˆØØ´Øª او پریښانی Ú©ÚšÛ ÙˆÙ‡ Ú†Û Ø¯Ø§ خوب له سترګو د تللو او روØÙŠ Ø³ØªÚ“ÛŒØ§ څخه هغوی ته ورپیدا سوی وواو هغه ددوی ویره ورکه Ú©Ú“Ù‡
د Ø§ØØ¯Ø¬Ù†Ú¯ د عمران دسوری( Û±ÛµÛ´ )مبارک ایت Ø´Ø±ÛŒÙ Ú©ÚšÛ Ø±Ø§ØºÙ„ÙŠ دي:
(ثم انزل عليكم من بعد الغم امنه نعاسا...)
ژباړه : بیا ÛŒÛ Ø±Ø§ÙˆØ§Ø³ØªÙˆÙ„ پر تاسو د غم وروسته د امن خوب (پرکالی)
بل د بدر د جنګ Ú©ÚšÛ Â«Ù†Ø¹Ø§Ø³ » Ú†Û Ø¯ مسلمانانو په زړونو Ú©ÚšÛ ÙˆÛŒØ±Ù‡ او نګراني پیداسوه پر هغو سپک خوب مستولی سو او د هغوی ویره په ارمتیا بدله سوه .
د Ø§Ù†ÙØ§Ù„ د سوری په یوولسم مبارک ایت Ú©ÚšÛ Ø±Ø§ØºÙ„ÙŠ دي
«اذ يغشكم النعاس امنه منه و ينزل عليكم »
ژباړه : (په یاد ولره هغه وخت Ú†Û ÙˆØ§Ú†ÙˆÙ„Ù‡ «الله» په تاسی باندی پرکالی لپاره د امن ستاسی).
«امام ÙØ®Ø± رازىâ€Â» په Â«Ù…ÙØ§ØªÙŠØ الغيبâ€Â» په ØªÙØ³ÛŒØ± Ú©ÚšÛ ÙˆØ§ÙŠÙŠ : نعاس د خدای لخوا لط٠او مهرباني ده Ú†Û Ù„Ù‡ هغه وروسته انسان ته تسلا او امنیت پیداکیږي.
په اسلام Ú©ÚšÛ Ø¯ خوب وختونه :
په قران کریم Ú©ÚšÛ ÛŒÙˆØ§Ø²ÛŒ د Ø´Ù¾Û Ø®ÙˆØ¨ راغلی دی نو د اسلام له نظره د Ø´Ù¾Û Ø®ÙˆØ¨ تر ورÚÙŠ ÚšÙ‡ دی
د Ø´Ù¾Û Ø¯Ø³Ø± خوب تر Ù†ÛŒÙ…Û Ø´Ù¾Û ØªØ± خوبه ÚšÙ‡ تره دی او Ù…Ø³ØªØØ¨ دی .
د لوط قوم د ورÚÙŠ خوبونه کول او د Ø´Ù¾Û Ø¨Ù‡ ویښ وه .
د خوب څیړونکو د څیړونو په اساس د خوب څلورم پړاو د Ø´Ù¾Û Ù¾Ù‡ لومړی نیمه برخه Ú©ÚšÛ Ù„ÛŒØ¯Ù„ کیږي،او Ú…Ûړنه وایي د ( سوماتورمون) هارمونونه Ø¯Ø´Ù¾Û Ù¾Ù‡ سر Ú©ÚšÛ Ú‰ÛŒØ± یږي .
په یو ØØ¯ÛŒØ« شری٠کښی قيلوله خوب ( دغرمی مخکښی خوب راغلی دی)
ØØ¶Ø±Øª امام كاظم (رض) وايي Ú†ÙŠ روژه مو Ù†ÛŒÙˆÙ„Û ÙˆÙŠ قیلوله خوب کوئ ÚÚ©Ù‡ قیلوله خوب کوونکي ته خدای (ج) جنتی رزق په دی خوب Ú©ÚšÛ ÙˆØ±Ú©ÙˆÙŠ.
ÚÛŒÙ†Û Ù…ÙØ³Ø±ÛŒÙ† د قیلوله خوب Ú†Û Ø¯ ÙØ±Ù‚ان د سوری( Û²Û´ )مبارک ایت Ø´Ø±ÛŒÙ Ú©ÚšÛ Ø±Ø§ØºÙ„ÛŒ دی Ø¯Ø§Ø³Û Ø¯ÛŒ :
Â«Ø§ØµØØ§Ø¨ الجنه يومئذ خير مستقر او Ø§ØØ³Ù†â€Ù…قيلا»
ژباړه :د جنت اهل ته به په Ø¯Û ÙˆØ±Ú (قیامت ) Ú©ÚšÛ Ø®ÛŒØ± ÙˆÛŒ له جهته د هستوګنی او ډیر ÚšÙ‡ به ÙˆÛŒ د جهت د غرمی د خوب ( Ø±Ø§ØØª ) .
Ø¯Ø¯Û Ø§ÛŒØª شری٠اشاره قیلوله خوب ته دی دا خوب د ØºØ±Ù…Û Ø¯Ú‰ÙˆÚ‰Û Ù…Ø®Ú©ÚšÛ Ø§Ùˆ د سهار نهاری وروسته دی
رسول (ص) یو سړی ته Ú†Û Ø¯ ØØ§ÙØ¸Û Ù„Ù‡ کمزوري څخه ÛŒÛ Ø´Ú©Ø§ÛŒØª Ú©ÙˆÛŒ هغه ÙˆÙØ±Ù…ایل: Ù„Ú©Ù‡ Ú†Û Ø¯ قیلوله خوب دی هیر Ú©Ú“ÛŒ دی
د مازیګر خوب کولو ته بد ویل سوی دی تقويم Ø§Ù„Ù…ØØ³Ù†ÙŠÙ† کتاب Ú©ÚšÛ Ø±Ø§ØºÙ„ÛŒ Ú†Û Ø±Ø³ÙˆÙ„ اکرم (ص) ÙØ±Ù…ايي
هغه Ú…ÙˆÚ© Ú†Û Ø¯ مازیګر وروسته ویده سی ØØ§Ùظه او عقل يي د زوال سره مخامخ کیږی نو ÚØ§Ù† له Ø¯Û Ø®ÙˆØ¨Ù‡ وساتئ . له مازیګر څخه مراد هغه وخت دی Ú†Û Ø³Ø§ÛŒÙ‡ دوه چنده سي.
درسول اکرم (ص) ÙØ±Ù…ايي : د ماښام او ماخستن د لمانÚÙ‡ تر Ù…Ù†Ú Ø®ÙˆØ¨ د روزي د قطع کولو سبب ګرÚÙŠ.
مرسل درسول اکرم (ص) د خولی روایت کوي : په ÙˆØ±Ú Ú©ÚšÛ Ù¾Ù†ÚÙ‡ ډول خوب سته
عیلوله :-دلمر د ختلو په وخت Ú©ÚšÛ Ø®ÙˆØ¨ Ú†Û Ø¯Ø§ خوب مکروه دی.
له ÙØ¬Ø± صادق څخه تر سهار دلمر ختلو Ù¾ÙˆØ±Û ÙˆÛŒØ¯Ù‡ کیدل کراهت لري او ان ØØ±Ø§Ù… دی
Ùیلوله خوب : د لمر ختلو وروسته خوب دی Ú†Û Ø¯ انسان د ضعÙÛŒ سبب ګرÚÙŠ
قیلوله خوب : د لمر خټلو وروسته تر ماپښین تر لمانÚÙ‡ خوب دی Ú†Û ÚšÙ‡ خوب Ú«Ú¼Ù„ سوی دی
ØÛŒÙ„وله خوب: د ماپښين د لمانÚÙ‡ داذان په وخت Ú©ÚšÛ Ø®ÙˆØ¨ یا وروسته د هغه خوب ته وايي
Ø¯Û Ø®ÙˆØ¨ ته د ظلمت خوب ویل سوی دی ÚÚ©Ù‡ دا وخت ددعا او اجابت وخت دی او د اسمان دروازی خلاصی وي
غیلوله خوب : د ورÚÙŠ په جریان Ú©ÚšÛ Ø®ÙˆØ¨ÙˆÙ†Ù‡ ته وايي Ú†Û ÙˆÛŒÙ„ کیږی دانسان د بدنی او ظاهري ناروغیو لامل ګرÚÙŠ
علما وايي په مسجد Ú©ÚšÛ Ø®ÙˆØ¨ÙˆÙ†Ù‡ مکروه دی ،په Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ«Ùˆ Ú©ÚšÛ Ø±Ø§ØºÙ„ÙŠ دي Ú†Û Ù…Ø³Ø¬Ø¯ Ø§Ù„ØØ±Ø§Ù… او Ø¯ØØ¶Ø±Øª رسول (ص) مسجد، هغه ÚØ§ÛŒ دی Ú†Û Ú©Ù„Ù‡ انسان ÛŒÙˆØ§Ø²Û ÙˆÙŠ باید هلته ویده نسي
د معتبروروایاتو په استناد په Ø¯Û ÚØ§ÛŒÙˆ Ú©ÚšÛ Ø®ÙˆØ¨ÙˆÙ†Ù‡ د عصبي اختلالاتو اوپریشانه او Ú«Ú‰ÙˆÚ‰Ùˆ خوبونو لامل ګرÚÙŠØŒ
په Ø§ØØ§Ø¯Ø«Ùˆ Ú©ÚšÛ Ø±Ø§ØºÙ„ÙŠ پر هغه بام Ú†Û Ø¯ÛŒÙˆØ§Ù„ÙˆÙ†Ù‡ نه لري یا ÛŒÙˆØ§Ø²Û Ù¾Ø± بام ویدکیدل منع سوي دي
هغه خونه Ú†Û Ù‡ÙˆØ§ Ú©Ø´ ونه لري یا د غني تارونه ÙˆÛŒ یا د انسان یا ØÛŒÙˆØ§Ù† مجسمه یا انÚور وي یاپه هغه خونه Ú©ÚšÛ Ú†Û Ø¯ لمر نیغي ÙˆÚ“Ø§Ù†Ú«Û Ù„Ú«ÛŒÚ–ÛŒ یا هغه خونه Ú†Û ÙˆØ± یا چت ونه لري یا چت ÙŠÛ Ú‰ÛŒØ± لوړ وي خوب مکره یا ÚšÙ‡ نه دی بلل سوی
Úینی Ù…ÙØ³Ø±ÛŒÙ† « نوم » د خوب هغه برخه بولي Ú†Û Ù¾Ù‡ Ú©ÚšÛ Ø®ÙˆØ¨ لیدل کیږي.
د قرانکریم د ØµØ§ÙØ§Øª د Ø³ÙˆØ±Û Ø¨Ù‡ (Û±Û°Û³) مبارک ایتونو Ú©ÚšÛ Ø¯ ØØ¶Ø±Øª ابراهيم(ع) له Ú˜Ø¨Û ÙˆÛŒÙ„ سوي دي:
(انى ارى ÙÙ‰ المنام...)« بیشکه زه پرله Ù¾Ø³Û ÙˆÛŒÙ†Ù… په خوب Ú©ÚšÛâ€Â».
وايي رسول اکرم (ص) هر سهار په سجده Ú©ÚšÛ ÙˆÛŒÙ„ :
««الØÙ…د لله الذى اØÙŠØ§Ù†Ù‰ بعد ما اماتنى Ùˆ اليه البعث Ùˆ النشور»
(شکر خدایه Ú†Û Ù…Ø§ ژوندی Ú©ÙˆÛ Ù„Ù‡ Ù…Ú“ÛŒÙ†Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ او بیا د هغه خواته دوباره ژوندی کیدل او قیامت دی
علما وايي «النوم اخ الموتâ€Â» مړینه دخوب ورور دی .