(کرسمس په اسلام او عیسائیت Ú©ÙŠØŒ د کرسمس تاریخ او شرعي ØÚ©Ù…)
د کرسمس Ù¾Ûژندنه:
کرسمس (Christmas) د دوو تورو څخه جوړه شوی دئ، (Christ) Ùˆ Ù…Ø³ÛŒØ ØªÙ‡ وایي او (Mass) Ùˆ اجمتاع او بÛلوالي ته وایي، Ú†ÙŠ موخه ÛŒÛ Ø¯Ø§Ø¯Ù‡ Ú†ÙŠ د ØØ¶Ø±Øª Ù…Ø³ÛŒØ Ø¹Ù„ÛŒÙ‡ السلام لپاره رابÛÙ„ شئ، مسیØÙŠ Ø§Ø¬ØªÙ…Ø§Ø¹ جوړه کړئ او ÛŒØ§ÛŒÛ Ù…ÛŒÙ„Ø§Ø¯ او پیدایښت Ùˆ Ù„Ù…Ø§Ù†ÚØ¦.
کرسمس Ú…Ù‡ وخت Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ شو؟
دا توری د۶ میلادي Ù¾ÛŒÚ“Û ØªÙ‡ Ù†Ú˜Ø¯Û Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ شو، مخکي Ø¯Ø¯Û ÙˆØ±ÚÛ Ù„Ù…Ø§Ù†ÚÙ„ نه موجود وه او نه ÛŒÛ Ù‡Ù… شتون درلودئ، خپله عیسایي Ù†Ú“Û Ø¯Ø§ ÙˆØ±Ú Ù¾Ù‡ یوه ÙˆØ±Ú Ø§Ùˆ Ù†Ûټه نه لمانÚÙŠ رومن کاتوليکان او پروتستان دا ÙˆØ±Ú Ø¯ دسمبر Û²Ûµ بولي او په دغه ÙˆØ±Ú ÛŒÛ Ù„Ù…Ø§Ù†ÚÙŠØŒ مشرقي آرتهو دوکس کلیسا ÛŒÛ Ø¯ جنوری پر Û¶ باندي لمانÚÙŠØŒ او د ارمینیا کلیسا ÛŒÛ Ø¨ÛŒØ§ د جنوری پر Û±Û¹ باندي لمانÚÙŠØŒ په عیسائیت Ú©ÙŠ د ØØ¶Ø±Øª عیسی علیه السلام د پیدایښت درسته او کره Ù†Ûټه معلومه نه ده، د Ø§Ø³Ú©Ù†Ø¯Ø±ÛŒÛ Ù†Ø§Ù…ØªÙˆ عیسایي عالم کلیمنټ په Ø¯Û Ø¢Ù†Ø¯ وو Ú†ÙŠ ØØ¶Ø±Øª عیسی علیه السلام د۲۰مئی باندي پیدا شوی دئ، دا ÙˆØ±Ú Ø¯ لومړي ÚÙ„ لپاره د روم کلیسا دود او رواج Ú©Ú“Ù„ دا ÚÚ©Ù‡ Ú†ÙŠ رومیانو دهجري شمسي د جدی د میاشتی په پیل Ú©ÙŠ یوه ÙˆØ±Ú Ù„Ù…Ø§Ù†ÚÙ„ Ú†ÙŠ د زØÛŒÙ„ دجشن (Saturnalia) په نامه سره ÛŒØ§Ø¯ÛØ¯Ù„ØŒ نو د هغه وخت Ø¯Ø¯Û Ø²ØÛŒÙ„ د جشن پر ÚØ§ÛŒ دا کرسمس دود او رواج شو او هغه د زØÛŒÙ„ جشن ختم شو. (قاموس الکتاب: پاڼه: Û±Û´Û·)
خپله عیسایي علماء هم په Ø¯Û Ø¹Ù‚ÛŒØ¯Ù‡ او باور لري Ú†ÙŠ د ØØ¶Ø±Øª عیسی علیه السلام د پیدایښت هیڅ درک نشته Ù„Ú©Ù‡:
کينن Ùیرر پخپل کتاب (Life of Christ) Ú©ÙŠ هم دا اعترا٠کوي.
د کرسمس ÙˆØ±Ú Ú†Ø§ وټاکل؟؟؟
تر۴ میلادي Ù¾ÛŒÚ“Û Ù¾ÙˆØ±ÛŒ Ø¯Ø¯Û ÙˆØ±ÚÛ Ù‡ÛŒÚ… درک نه وو، په ÛµÛ³Û° میلادي کال Ú©ÙŠ د ډایو نیس اکسیګز په نامه سره یو راهب وو Ú†ÙŠ نجومګر هم وو هغه د دسمبر۲۵ د ØØ¶Ø±Øª عیسی علیه السلام د پیدایښت ÙˆØ±Ú ÙˆÙ¼Ø§Ú©Ù„.
په قرآن او بایبل Ú©ÙŠ د ØØ¶Ø±Øª عیسی علیه السلام د پیدایښت وخت:
په سورت مریم Ú©ÙŠ راÚÙŠ:
ÙˆÙŽÙ‡ÙØ²Ùّي Ø¥ÙÙ„ÙŽÙŠÙ’ÙƒÙ Ø¨ÙØ¬ÙØ°Ù’Ø¹Ù Ø§Ù„Ù†Ù‘ÙŽØ®Ù’Ù„ÙŽØ©Ù ØªÙØ³ÙŽØ§Ù‚ÙØ·Ù’ عَلَيْك٠رÙ‌طَبًا جَنÙيًّا ﴿٢٥﴾ (سورت المریم)
ژباړه: Ùˆ خپل ÚØ§Ù†ØªÙ‡ د خرما ښاخ راوبوله او تازه تازه خرما به درته راشوه شي.
په Ùلسطین Ú©ÙŠ خرما په مارچ او اګست Ú©ÙŠ پخیږي، Ú†ÙŠ همدا ÛŒÛ ÙˆØ®Øª دئ. او ØØ§Ù„ داچي Û²Ûµ د دسمبر Ú˜Ù…ÛŒ دئ او هوا یخه ده او د خرما د Ù¾Ø®ÛØ¯Ùˆ هیڅ امکان نشته.
عن أبي هريرة رضي الله عنه قالâ€:†يوم عاشوراء اليوم الذي تاب الله Ùيه على آدم، واليوم الذي استوت Ùيه سÙينة Ù†ÙˆØ Ø¹Ù„Ù‰ الجودي، واليوم الذي ÙØ±Ù‚ الله Ùيه Ø§Ù„Ø¨ØØ± لبني إسرائيل، واليوم الذي ولد Ùيه عيسى، صيامه يعدل سنة مبرورةâ€.â€(الترغيب الاصبهانی)
په Ø¯Û ØØ¯ÛŒØ« شری٠کي راÚÙŠ Ú†ÙŠ د عاشورا په ÙˆØ±Ú ØØ¶Ø±Øª آدم علیه السلام توبه ÙˆÚ©ÚšÙ„ØŒ د ØØ¶Ø±Øª Ù†ÙˆØ Ø¹Ù„ÛŒÙ‡ السلام Ú©ÚšØªÛ Ø¯ جودي پر غره باندي Ùˆ Ø¯Ø±ÛØ¯Ù„ØŒ پر بني اسرئيلو رود نیل ÙˆØ¯Ø±ÛØ¯Ø¦ØŒ او ØØ¶Ø±Øª عیسی علیه السلام Ù¾Ú©ÚšÛ Ù¾ÛŒØ¯Ø§ شو.
عاشورا د Ù…ØØ±Ù… Ø§Ù„ØØ±Ø§Ù… د میاشتی لسمه ÙˆØ±Ú Ø¯Ù‡ØŒ نو اوس Ùˆ تاریخ ته ÚÙˆ Ú†ÙŠ په هغه وخت Ú©ÙŠ عاشورا Ú…Ù‡ وخت وه Ù„Ú©Ù‡:
عاشورا
Ù†Ûټه
لسمه Ø¯Ù…ØØ±Ù…
۲۸ اګست- لومړی قبل المیلاد کال- ۶۴۱ قبل الهجرت
لسمه Ø¯Ù…ØØ±Ù…
۹ سپتمبر- دوهم قبل المیلاد کال- ۶۴۲ ق. هـ
لسمه Ø¯Ù…ØØ±Ù…
۱۹ سپتمبر ۳قبل المیلاد کال- ۶۴۳ ق. هـ
لسمه Ø¯Ù…ØØ±Ù…
۳۰ دسپتمبر- څلورم قبل المیلاد کال- ۶۴۴ ق. هـ
لسمه Ø¯Ù…ØØ±Ù…
Û±Û± اکتوبر- پنÚÙ… قبل المیلاد کال- Û¶Û´Ûµ Ù‚. هـ
په بایبل Ú©ÙŠ د ØØ¶Ø±Øª عیسی علیه السلام پیدایښت
د لوقا انجیل په ۲باب Ú©ÙŠ راÚÙŠ:
اَو دَ Ù‡ØºÛ Ú“Ùومبی زوی پيدا شو. Ù‡ØºÛ Ù‡ØºÙ‡ په اÙورڼى Ú©ÚšÛ ÙˆÙ†ØºÚšØªÙˆ اَو په يو اخور Ú©ÚšÛ Ø¦Û Ú©Ûښود ÚÚ©Ù‡ Ú†Ù‡ په سرای Ú©ÚšÛ Ø¯ÙŽ هغوی دَ اوسيدو دَ پاره ÚØ§ÛŒ نه وو.
۸هم په دغه وطن Ú©ÚšÛ Ú…Ù‡ شپÙونکى ÙˆÙÙˆ Ú†Ù‡ په دښته Ú©ÚšÛ Ø¦Û Ø¯ÙŽ Ø´Ù¾Û Ø¯ÙŽ خپلو رمو څوکئ کوله.
همدابیان په انجیل متی (متى ۱ :  ۱۸ ـ ۲۵) کي هم راغلی دئ.
دا Ú†ÙŠ چوپان رمه Ù¾Ûوله دا به کوم وخت وي؟ دا د Ú«Ø±Ù…Û Ù…ÙˆØ³Ù… دئ او په Ú˜Ù…ÛŒ Ú©ÙŠ نه Ø´ÛŒ شته Ú†ÙŠ ØÛŒÙˆØ§Ù†Ø§Øª ÛŒÛ ÙˆØ®ÙˆØ±ÙŠ او نه هم انسان او ØÛŒÙˆØ§Ù† دا توان لري Ú†ÙŠ په Ø¯Û Ø³Ø§Ú“Ù‡ Ú˜Ù…ÛŒ Ú©ÙŠ دي د باندي وخت ØªÛØ± Ú©Ú“ÙŠØŒ دا هیڅکله امکان نلري Ú†ÙŠ دادي دسمبر او یا هم د جنوری میاشت وي.
د عیسایانو ټوله دین همداسي دئ Ú†ÙŠ هرچا هرڅه Ù¾Ú©ÚšÛ ÙˆØ±Ú«Ú‰ Ú©Ú“Ù„ هغه ددوی مراسم او عبادت دي، پکار خو داده Ú†ÙŠ هر هغه Ú…Ù‡ Ú†ÙŠ په بایبل Ú©ÙŠ وای عیسایي Ù†Ú“Û Ù‡ØºÙ‡ کولای خو داسي نه ده، ددوی Ù¼ÙˆÙ„Û Ú©Ú“Ù†Û Ø¯ بایبل خلا٠دي، Ú†ÙŠ تاسي د بایبل په هکله نور معلومات زما په چاپ شوی کتاب (بایبل Ù¾Ûژندنه) Ú©ÙŠ لوستلای شئ.
په اسلام Ú©ÙŠ د کرسمس لمانÚÙ„ ØØ±Ø§Ù… دي
په قرآن کریم Ú©ÙŠ راÚÙŠ:
يَا أَيّÙهَا الَّذÙينَ Ø¢ÙŽÙ…ÙŽÙ†Ùوا لَا ØªÙŽØªÙ‘ÙŽØ®ÙØ°Ùوا الْيَهÙودَ وَالنَّصَارَى أَوْلÙيَاءَ بَعْضÙÙ‡Ùمْ أَوْلÙيَاء٠بَعْض٠وَمَنْ يَتَوَلَّهÙمْ Ù…ÙنْكÙمْ ÙÙŽØ¥Ùنَّه٠مÙنْهÙمْ Ø¥Ùنَّ اللَّهَ لَا يَهْدÙÙŠ الْقَوْمَ الظَّالÙÙ…Ùينَ. (سورت المآ یده: ÛµÛ±)
ژباړه: ای مؤمنانو یهود او نصار په Ø¯ÙˆØ³ØªÛ Ù…Ù‡ نیسئ، دوی یو د بله سره دوستان دي، او Ú©Ù‡ یو Ú…ÙˆÚ© ستاسو څخه ددوی سره دوستي ÙˆÚ©Ú“Ù‡ هغه له هغوی څخه دئ. ا
و الله و ظالمانو ته هدایت نه کوي.
د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ او مشرکينو په مراسمو Ú©ÙŠ ګډون کول خپله له دوی سره د Ø®ÙˆØ§Ø®ÙˆÚ–Û Ù¾Ù‡ معنا سره ده، د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ او مشرکينو په داسي مراسمو Ú©ÙŠ ټول د اسلام Ø®Ù„Ø§Ù Ú©Ú“Ù†Û ØµÙˆØ±Øª نیسي- نو ÚÚ©Ù‡ دا ØØ±Ø§Ù… کار دئ.
په کرسمس کي څه کيږي؟؟؟
Ùˆ تثلیث ته Ø§ØØªØ±Ø§Ù…ØŒ شراب څیښل، زنا کول، د غیرالله لپاره Ù†Ø°Ø§Ø±Ù†Û Ú©ÙˆÙ„ØŒ غیرالله خدای Ú«Ú¼Ù„ او داسي نور .... Ú©Ù‡ یو Ú…ÙˆÚ© قصدا٠دا کار ÙˆÚ©Ú“ÙŠ هغه مرتد دئ.او Ú©Ù‡ ÛŒÛ Ù¾Ù‡ Ù†Ø§Ø®Ø¨Ø±Û Ø³Ø±Ù‡ ګډون Ù¾Ú©ÚšÛ Ú©Ú“ÛŒ وي هغه دي د الله څخه معاÙÛŒ وغواړي او توبه دي Ùˆ باسي.
په ØØ¯ÛŒØ« شری٠کي راÚÙŠ:
ØØ¯Ø«Ù†Ø§ عثمان بن أبي شيبة ØŒ ØØ¯Ø«Ù†Ø§ أبو النضر ØŒ ØØ¯Ø«Ù†Ø§ عبد الرØÙ…Ù† بن ثابت ØŒ ØØ¯Ø«Ù†Ø§ ØØ³Ø§Ù† بن عطية ØŒ عن أبي منيب الجرشي ØŒ عن ابن عمر ØŒ قال : قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : " من تشبه بقوم Ùهو منهم "
(رواه ابو داؤد ØØ¯ÛŒØ«: ۳۰۳۵، جامع معمر بن راشد ØØ¯ÛŒØ« : ۹۳۱۵، مصن٠ابن ابی شیبة ØØ¯ÛŒØ«: Û³Û²Û³Û¶Û¶ØŒ Ø§Ù„Ø¨ØØ± الزخار مسند البزار ØØ¯ÛŒØ«: ۶۷۲۵، المعجم الاوسط للطبرانی ØØ¯ÛŒØ«: ۸۴۸۸، مسند الشهاب القضاعی ØØ¯ÛŒØ«: Û³Û·Û² ØŒ رواه اØÙ…د ØŒ سنن سعید بن منصور ØØ¯ÛŒØ«: Û²Û³Û·Û°ØŒ مصن٠ابن ابی شیبه ØØ¯ÛŒØ«: ۱۹۴۰۱، مسند اØÙ…د ØØ¯ÛŒØ«: ÛµÛ±Û±Û´ØŒ الدارمی Û²/ ۲۴۸، الدولابی ÙÛŒ الکنی والاسماء: Û²/ ۳۳، ابونعیم ÙÛŒ تاریخ اصبهان: Û±/ Û²Û¸Û´ØŒ اسناده صØÛŒØØŒ ابویعلی: ۹۳۳، الطبرانی Û±Û¸/ ۹۱۲، ابن ØØ¨Ø§Ù†: ÛµÛ¶Û·ØŒ الطبرانی الکبیر : ۱۱۵۵۳، معجم ابن الاعرابی: ÛµÛ¸Û·. او داسي نور...)
ژباړه: که چا د یوه قوم سره مشابهت وکړئ هغه د هغه قوم څخه دئ.
علامه ابن کثیر رØÙ…Ù‡ الله په ØªÙØ³ÛŒØ± ابن کثیر Ú©ÙŠ ÙØ±Ù…ايي: د پورتني ØØ¯ÛŒØ« څخه نهي ØŒ تهدید او دعذاب وعده دهغه چا په ØÙ‚Ú©Û Ú©Ú“ÛØ¯Ù‡ Ú†Û ÚØ§Ù† Ø¯Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ په څير جوړوي ØŒ یعني په اقوالو ØŒ Ø§ÙØ¹Ø§Ù„Ùˆ ØŒ لباس ،خوښیو ØŒ اخترونو او نورو هغو شیانو Ú©Û Ú†Û Ø´Ø±ÛŒØ¹Øª دهغه منع ÙØ±Ù…ایلي دا ÚÚ©Ù‡ Ú†ÙŠ دا د غیر مسلمانانو شعار دی دا نمانÚÙ„ Ø¯Ø¯Û Ù…Ø·Ù„Ø¨ دی Ú†ÛŒ د دوی سره تشبیه کیدل دي Ú†ÙŠ نبي کریم صلی الله علیه وسلم وایی Ú†ÛŒ Ú©Ù‡ چا د یوه قوم سره مشابهت ÙˆÚ©Ú“ هغه له هغوی څخه دی، د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ سره د دوی مراسم لمانÚÙ„ مطلب داچي له دوی سره په Ú©ÙØ±ÙŠ ØµÙ Ú©ÙŠ ÙˆØ±Ú«Ú‰ÛØ¯Ù„ او د دوی سره خواخوږي کول دي، نو ÚÚ©Ù‡ په اسلام Ú©ÙŠ د Ú©ÙØ±ÙŠ Ù†Ú“Û Ù…Ø°Ù‡Ø¨ÙŠ مراسم لمانÚÙ„ او تجلیل ټول ØØ±Ø§Ù… دي.
تشبیه د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ سره پر دوه ډوله ده:
اول:تشبه Ù…ØØ±Ù…:
دا هغه Ø§ÙØ¹Ø§Ù„ او کارونه دي Ú†ÙŠ د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ د دین او عقائدو سره تړاو لري، هغه کړني Ú†ÙŠ Ú©ÙØ§Ø± ÛŒÛ Ù¾Ù‡ مذهبي ډول سره تر سره کوي Ú©Ù‡ مسلمان هم هغه کار ÙˆÚ©Ú“ÙŠ دا دغه ØØ±Ø§Ù…Ù‡ تشبه ده Ú†ÙŠ په مبارک ØØ¯ÛŒØ« شری٠کي Ø±Ø§ØºÙ„Û Ø¯Ù‡ØŒ Ù„Ú©Ù‡ په یوګا، نوروز ØŒ کرسمس، اپریل Ùول، استر، ویساک، دیوالي، یلدا او نورو مذهبي ورÚÙŠ Ú†ÙŠ Ùˆ لمانÚÙ„ سي دا مطلق ØØ±Ø§Ù… کار دی. علماء کرام دا هم وايي Ú†ÙŠ په مذهبي لباس، خوراک ØŒ اخلاق ،یا غیر مذهبي کړني Ù„Ú©Ù‡ په شهوت او ÙØ³Ù‚ Ú©ÙŠ ورسره تشبه هم ØØ±Ø§Ù…Ù‡ ده.
دوهم: تشبه مباØ:
داهغه تشبه ده Ú†ÙŠ د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ د دین سره کوم کار نلري، بلکي معمولي انساني کړني دي، Ú†ÙŠ په دغه Ù…Ø¨Ø§Ø Ú©Ú“Ù†Ùˆ Ú©ÙŠ به لاندي شرائط وي:
Û±: دغه کار به د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ تقلید او شعار نه وي.
Û²: دغه کار به د دوی د دین سره کوم تړاو نلري، یابه داسي یو ÙØ¹Ù„ نه وي Ú†ÙŠ موږ ته نصوصو Ú©ÙŠ راغلي وي، Ú†ÙŠ دغه عمل د Ú©ÙØ§Ø± دی.
Û³: له اسلامي اØÚ©Ø§Ù…Ùˆ سره به په ټکر Ú©ÙŠ نه وي.
Û´: د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ د عادت سره به مواÙÙ‚ نه وي.
اوس څه رڼا ورباندي اچوو:
Û±: په ÙØ·Ø±ÙŠ Ø§Ù…ÙˆØ±Ùˆ Ú©ÙŠ مشابهت:
د بیلګي په ډول سره خوراک، څیښاک، تګ، خوب، ØµÙØ§ÙŠÙŠ Ø§Ùˆ نور... په Ø¯Û Ú©ÙŠ د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ سره مشابهت ØØ±Ø§Ù… نه دی:
قال: ÙÛŒ الدر ÙØ§Ù† التشبه بهم لایکره ÙÛŒ Ú©Ù„ شئ بل ÙÛŒ المذموم ÙˆÙیما یقصد به التشبه کما ÙÛŒ Ø§Ù„Ø¨ØØ±. قال الشامی ØªØØª قوله: لایکره ÙÛŒ Ú©Ù„ شئ ÙØ§Ù†Ø§ ناکل Ùˆ نشرب کما ÛŒÙØ¹Ù„ون.
Û²: د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ سره په عاداتو Ú©ÙŠ مشابهت:
د بیلګي په ډول سره Ú©ÙØ§Ø± په د خوراک یا لباس یو خاص عادت لري، Ú†ÙŠ په دغه خاص عادت Ú©ÙŠ ورسره یو ÚØ§ÛŒ Ú©ÛØ¯Ù„ ØØ±Ø§Ù… کار دی Ú©Ù‡ قصداً وسي او Ú©Ù‡ دغه عادت د خاص Ù…ØµÙ„ØØª پر بنسټ وسي بیا جواز لري خو د تنزیهي کراهیت څخه خالي نه دی.
Û³: د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ سره په هغه شیانو Ú©ÙŠ مشابهت کول Ú†ÙŠ د Ú©ÙØ§Ø±Ùˆ مذهبي یا دیني شعار دی Ù„Ú©Ù‡ زنار، د یهودو او مجوسیانو خاص Ø®ÙˆÙ„ÛØŒ صلیب او نور... په دغه صورت Ú©ÙŠ تشبه ØØ±Ø§Ù…Ù‡ او په Úینو صورتو Ú©ÙŠ Ú©ÙØ± دی، په عالمګیري Ú©ÙŠ ÛŒÛ ØªØµØ±ÛŒØ Ø³ÙˆÛØ¯Ù‡.
(ØªÙØ³ÙŠØ±Ø§Ø¨Ù† كثير، ج:Û± ص: Û±Û¹Û· ) (السنن والآثار ÙÛŒ النهی عن التشبه Ø¨Ø§Ù„Ú©ÙØ§Ø± ص: ÛµÛ¸- ÛµÛ¹/ لسهیل ØØ³Ù†) (ج۱ ص: Û¶ÛµÛ²)
(امداد الاØÚ©Ø§Ù… ج Û± ØØµÙ‡ Û± ØŒ ص:Û²Û¸Ûµ-Û²Û¸Û¶ کتاب ما یتعلق Ø¨Ø§Ù„ØØ¯ÛŒØ« والسنة/ ØªØ£Ù„ÛŒÙ ØØ¶Ø±Øª مولانا Ø¸ÙØ± اØÙ…د ØµØ§ØØ¨ عثمانی رØÙ…Ø© الله علیه زیر نګرانی ØÚ©ÛŒÙ… الامت مولانا اشر٠علی تهانوی رØÙ…Ø© الله علیه)