دخپریدو نیټه : 2014-01-22 مخپرونکئ : 098 - دبÛنوا اداره - کابل
دخنزیرغوښه په اسلام اوساینس کي(۷)
Û´Ûµ – دخنزیرغوښه د(Protozoal Diseases) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ Ø¯Ø§Ø¯Ù¾Ø±ÙˆØªÙˆØ²ÙˆØ§Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛŒØ§Ù†Û Ú‰ÛŒØ±Û Ø®Ø·Ø±Ù†Ø§Ú©Û Ø¯ÙŠ Ú©Ù‡ چیری Ø¯ÛŒÙˆÛ Ù…ÛŒØ±Ù…Ù†ÙŠ ماشوم په ګیډه Ú©ÙŠ وي اوپه Ø¯Û Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø§Ø®ØªÙ‡ شی، نوډیرژرداماشوم له منÚÙ‡ ÙˆÚ“ÙŠØŒ Ø¯Ø§Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛŒØ§Ù†Û Ú“ÙˆÙ†Ø¯ÙˆØ§Ù„ÛŒØŒ Ú©ÙˆÚ¼ والی اونوری مزمنی Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ù‡Ù… ÙˆÙ…Ù†ÚØªÙ‡ راوړي له Ø¯Û Ú…Ø®Ù‡ علاوه Ø¯Ø§Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛŒØ§Ù†Û ÛŒÙ†Ù‡ غټوي، اعصابوته تکان ورکوي اوکله هم دمرګ سبب ګرÚÙŠ
Û´Û¶ – Ø¯Ø§Ú†Û Ø¯Ø®Ù†Ø²ÛŒØ±ØºÙˆÚšÙ‡ الله جل جلاله ØØ±Ø§Ù…Ù‡ کړیده نوتراوسته ساینس Ù¾ÙˆÙ‡Ø§Ù†ÙˆÚ†Û Ú©ÙˆÙ…ÙŠ ØªØ¬Ø±Ø¨Û ÙˆØ±Ø¨Ø§Ù†Ø¯ÛŒ کړیدی Ù†ÙˆØ¯Ø§Ø¦Û Ù¾Ù‡ جرأت سره ویلی دی Ú†Û Ø¯Ø®Ù†Ø²ÛŒØ±Ø¯ØºÙˆÚšÙˆÚ…Ø®Ù‡ تر۱۰۰ زیاتي Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ù¾ÛŒØ¯Ø§Ú©ÙŠÚ–ÛŒ Ú†Û Ù„Ø§Ø¯Ø§Ù¾Ù„Ù¼Ù†Û Ù‡Ù… دوام لري.
ټول هغه Ù…ØØµÙˆÙ„ات Ú†Û Ø¯Ø®Ù†Ø²ÛŒØ±Ù„Ù‡ غوښه څخه پیداکيږ هغه هم ټول ØØ±Ø§Ù… دي Ú†Û Ø²Ù‡ Ø¦Û ÛŒÙˆÙ‡ بیلګه جلاتین بیانوم:
جلاتین (Gelatin, Gelatine) څه شی دی؟
جلاتین (Gelatine) دلاتینی Ú˜Ø¨Û Ø¯(Gelatus) جلاتس څخه اخیستل شوی ده، Ú†Û Ù…Ø¹Ù†Ø§ÛŒÛŒ ده جامد، غلیظ، اوسریښناکه دایوه جامده، ÚÙ„Ø§Ù„Ø±ÙˆÙ†Ú©Û ØŒ. نازکه Ø§ÙˆØªÙ‚Ø±ÛŒØ¨Ø§Ø¨Û Ø®ÙˆÙ†Ø¯Ù‡ ماده ده Ú†Û Ø¯Ú…Ø§Ø±ÙˆÛŒÙˆØ¯Ù¾ÙˆØ³ØªÚ©ÙˆØ§ÙˆÙ‡Ú‰ÙˆÚ©Ùˆ له کولاجن (Collagen) پروتین څخه Ø§Ø³ØªØØµØ§Ù„یږی، دغه ماده په عامه توګه دغذایی موادو، Ø¯Ø±Ù…Ù„ÛŒØ²ÙˆÙ…ØØµÙˆÙ„اتو، Ø¹Ú©Ø§Ø³Û Ø§ÙˆØ¢Ø±Ø§ÛŒØ´ÙŠ موادودجل ورکونکي په څیرکارول کيږی، هغه Ù…ÙˆØ§Ø¯Ú†Û Ø¬Ù„Ø§ØªÛŒÙ† لرونکي دی وهغوته جلاتنینوزپه نامه سره دی، جلاتین دکولاجن یوه غیررجعي هایدرولیزشوی بڼه ده، Ú†Û Ø¯Ù…Ú“ÙˆÚ…Ø§Ø±ÙˆÛŒÙˆ Ù„Ú©Ù‡ اسانو، غوایانو، ګامیښو، اوهمدارنګه له چرګانو اوخنزیرله هډوکو، پوستکو، انساجو،ښونګرو،غړواوکلموڅخه استخراج شوی کولاجن څخه لاسته راوړل Ú©ÙŠÚ–ÛŒ.
جلاتین په Ù†Ú“Û Ú©ÙŠ ۴۴٪سلنه دخنزیرڅخه، Û²Û·Ùª سلنه دنوروØÛŒÙˆØ§Ù†Ø§ØªÙˆÙ„Ù‡ هډوکوڅخه، Û²Û¸Ùª سلنه دغوایی دکلمواوپوستکي څخه او۱٪ سلنه له نوروڅخه ولاسته راوړل Ú©ÙŠÚ–ÛŒ.
په یوه بله Ø³Ø±ÙˆÛ Ú©ÙŠ یی اندازه بل ډول ده، هغه Ø¯Ø§Ú†Û Ø¬Ù„Ø§ØªÛŒÙ† دخنزیردهډوکو، پوستکي اونوروغړوڅخه Û·Û°Ùª سلنه، دغوایی ØŒ غواګانو اوګامیښوله هډوکواوپوستکوڅخه Û³Û´Ùª سلنه اوپاته نورله نورووژل شووÚناورڅخه ولاسته راÚÙŠ.
دجلاتینواستعمال په نړیواله توګه سره داسی دی Ú†Û Û³Û¹Ùª سلنه جلاتین غربی اروپااستعمالوی، Û²Ùª جلاتین شرقی اروپا، Û²Û° Ùª سلنه شمالی امریکا، ۱۷٪سلنه لاتینه امریکااو۲۲٪ سلنه یی نوراستعمالوي.
جلاتین Û¸Û°Ùª سلنه یی دامریکااواروپاڅخه ولاسته راÚÙŠØŒ اوپاته Û²Û°Ùª سلنه یی اسیایی هیوادونه جوړوي،جلاتین په نړیواله توګه سره خپل ÙˆÚØ§Ù†ØªÙ‡ شماره هم لری (E441/E442) Ø¯Ø§Ø¦Û Ø´Ù…Ø§Ø±Û Ø¯ÙŠØŒ کله پرشیانودجلاتین نوم نه ÙˆÛŒ لیکلی بیاداشماره یوه پری لیکلی وي.
تجارتی اشکال:
جلاتین عمدتادتجارت په بازارکي دورقو، دانواوپوډروپه بڼه سره پیداکيږی، په جهاني Ø³Ø·Ø ÛŒÛŒ کلنی تولیدات Û³Û°Û°Û°Û°Û° متریک ټنوته رسیږی جلاتین په پراخه پیمانه سره دغذایی موادودصنعت په ډګرکي استعمالیږی، Ù„Ú©Ù‡ آیسکریم، مرباګاني، Ù…Ø³ØªÛØŒ کوچ، مارګرین اوداسی نور... له جلاتین څخه دعصارولکه دمڼوعصاره اوالکولیک تخمراتو(شراب اوبیر) په تهیه کولوکي هم ورڅخه ګټه اخیستل Ú©ÙŠÚ–ÛŒ.
جلاتین یوشی کلکوی، Ù„Ú©Ù‡ په مستوکي دهغواستعمال، یوشی ÚšÙˆÛŒ کوی، Ù„Ú©Ù‡ په لوښوکي استعمال،یوشی ØµÙØ§Ú©ÙˆÛŒØŒ Ù„Ú©Ù‡ په شرابوکي دجلاتینواستعمال، په جوسوکي اویانورمشروباتوکي، دماشومانودجیلی په نامه Ú†Û Ú©ÙˆÙ…ÛŒ خوږی شته په هغوکي استعمالیږی، په چاکلیټوکي استعمالیږی اوپه هغوخوږواوچاکلیټوکي Ú†Û Ø¬Ù„Ø§ØªÛŒÙ† ÙˆÛŒ دهغوپرکڅوړی باندی یوه سره دمربع Ø´Ú©Ù„ ÙˆÛŒ اودشکل په Ù…Ù†Ú Ú©ÙŠ سورټکي وي، Ú†Û Ø¯Ø§ÙˆÙ‡ØºÙˆØ®Ù„Ú©ÙˆØªÙ‡ ښکاره پیغام دی Ú†Û ØºÙˆÚšÙ‡ نه خورئ اوسبزی خوړونکي ÙˆÛŒ Ú†Û Ø¯Ø§Ø¯ØÛŒÙˆØ§Ù†Ø§ØªÙˆ Ù…ØØµÙˆÙ„ دی اوتاسی ورڅخه Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ نشی کولای.له Ø¯Û Ú…Ø®Ù‡ علاوه دجوس (juice) په جوړولوکي هم مهم رول لري.
له Ø¯Û Ú…Ø®Ù‡ علاوه دښÚوپه Ùیشن Ú©ÙŠ هم مهم رول لری، جلاتین په میکپ، لبشیرین، اوداسی نوردښÚوپه دښکلاپه توکوکي په پوره ډول سره استعمالیږی.
جلاتین په ÙØ§Ø±Ù…یسی صنایعوکي ددرملیزواشکالوپه جوړولواوهم دکپسولونودپوښونو لپاره ورڅخه کاراخیستل کيږی، داÚÚ©Ù‡ جلاتین یوه بی خونده ماده ده اوښه تیریږی.
خوپه اسلامي Ù†Ú“Û Ú©ÙŠ ÚÚ©Ù‡ جلاتین نه استعمالیږی Ú†Û Ø¯Ø¬Ù„Ø§ØªÛŒÙ†ÙˆØ²ÛŒØ§ØªÙ‡ برخه دخنزیرله هډوکو، Ú©Ù„Ù…ÙˆØ§ÙˆÚ…Ø±Ù…Ù†Û Ú…Ø®Ù‡ تولیدیږي.
نوکله Ú†Û ÛŒÙˆØ´ÛŒ رانیول Ú©ÙŠÚ–ÛŒ بایددهغه اجزاء وکتل Ø´ÛŒ اوپوره Ú©ÙˆÚšÚš وشی ترڅوله جلاتینوڅخه Ú‰Ú‰Ù‡ وشی، خنزیرنه یواÚÙŠ په اسلام Ú©ÙŠ ØØ±Ø§Ù… دی Ø¨Ù„Ú©Û Ù¾Ù‡ عیسایت Ú©ÙŠ هم ØØ±Ø§Ù… دی Ù„Ú©Ù‡ مخکي Ú†Û Ø°Ú©Ø±Ø´ÙˆÙ„ اوهمدارنګه په یهودیت Ú©ÙŠ هم ØØ±Ø§Ù… دی، خودلته زه یواÚÙŠ دامت مسلمه لپاره لیکنه کوم.
نوربیا...
په اسلامي پاکه مینه
Ø³ØªØ§Ø³ÙˆÙˆØ±ÙˆØ±Ø¹Ø¨Ø¯Ø§Ù„ØºÙØ§Ø±Ø¬Ùبیر