دخپریدو نیټه : 2014-01-14 مخپرونکئ : 098 - دبÛنوا اداره - کابل
دخنزیرغوښه په اسلام اوساینس کي(۶)
۹ – دخنزيرپه غوښه کي ۱۶ ډوله جراثيم شتون لري:
ډاکترمØÙ…Ø¯Ø¬Ø¹ÙØ±ØµØ§ØØ¨ لیکي:
دخنزیرپه غوښه Ú©ÙŠ غوړشته، Ú†Û Ù¾Ù‡ ډیروخت سره هضمیږی، Ø§ÙˆØ¯Ø¯Û Ú…Ø®Ù‡ علاوه دخنزیرپه غوښه Ú©ÙŠ Û±Û¶ ډوله جراثیم شتون لري، Ú†Û Ù‡Ø±ÛŒÙˆØ¦Û Ù…Ù‡Ù„Ú© دي، هغه کسان Ú†Û Ù¾Ù‡ (Tape worm) اخته دي داهغه کسان دي Ú†Û Ù‡ØºÙˆØ¯Ø®Ù†Ø²ÛŒØ±ØºÙˆÚšÙ‡ Ø®ÙˆÚ“Ù„Û ÙˆÙŠ اوله Ø¯Û Ú…Ø®Ù‡ (Trichiwella-inlesunal) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ ÙˆÙ…Ù†ÚØªÙ‡ راÚÙŠ.
Û±Û° – دخنزیرغوښه دداسی چاغښت سبب ګرÚÙŠ Ú†Û Ø¨ÛŒØ§ÛŒÛŒ درملنه Ù†Ø§Ø´ÙˆÙ†Û Ø¯Ù‡.
Û±Û± – دخنزیرغوښه Ø¯ØØ³Ø§Ø³ÛŒØª (الرجی) خارښت Ø§ÙˆØ¯Ù…Ø¹Ø¯Û Ø¯Ø²Ø®Ù… سبب ګرÚÙŠ.
Û±Û² – دخنزیرغوښه دسږودعÙونیت سبب ګرÚÙŠØŒ هغه ویجاړوی، له کاره Ø¦Û ØºÙˆØ±Úوي، Ú†Û Ø¯Ø§Ø¯Ùیتوي چنجیانوله کبله Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ Ú©ÙŠÚ–ÛŒ اوبیایی درملنه Ù†Ø§Ø´ÙˆÙ†Û Ø¯Ù‡.
۱۳ – دخنزیرغوښه دلیونتوب سبب کيږی:
نوی ساینسي څیړنوداثابته کړیده Ú†Û Ø¯Ø®Ù†Ø²ÛŒØ±Ù¾Ù‡ غوښه Ú©ÙŠ یوه خطرناکه ناروغی دÙیتوي چنجیانوشتون دی، اوکله Ú†Û Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ú†Ù†Ø¬ÛŒØ§Ù† وکلمو، بیازړه Ø§ÙˆØ¯ÙˆÛŒÙ†Û Ù„Ù‡ لاري واعصابوته ÚØ§Ù† ورسوي نودلیونتوب سبب ګرÚÙŠ.
Û±Û´ – دخنزیرغوښه دزړه Ø¯Ø¯ÙˆØ±Û Ø§ÙˆÙ„ÙˆÚ“ÙØ´Ø§Ø±Ø³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠ.
۱۵ – دخوګ غوښه ویتامینونه کموي:
دخنزیرغوښه Ú†Û ÙˆØ®ÙˆÚ“Ù„ شي اودچنجیانولارواوانسان ته ورسیږی داپرکلموباندی پوره قبضه کوي نودبي Û±Û² (B12) ویتامین کموي Ú†Û Ø¯Ø§Ø¯Ú©Ù… Ø®ÙˆÙ†Û (Anemia) سبب ګیږی، Ú†Û Ø¯Ø§ÙˆØ§Ø¹ØµØ§Ø¨ÙˆØªÙ‡ یوتکان دی، داپرمغزوباندی Ú‰ÛŒØ±ÙØ´Ø§Ø±Ø±Ø§ÙˆÙ„ی، Ú†Û Ø¯Ø§Ù¾Ø®Ù¾Ù„Ù‡ اعصابي لیونتوب Ø§ÙˆÙ¾Ø±ÛŒØ´Ø§Ù†Û ØªÙ‡ ÚšÙ‡ راغلاست دي.
۱۶ – دخنزیرغوښه پوستکي تخریبوي:
یوډول چنجی Ú†Û Ø¯Ø®Ù†Ø²ÛŒØ±Ù¾Ù‡ غوښه Ú©ÙŠ شته دی هغه د(Trichinosis) دی داپه پخولوسره له منÚÙ‡ نه ÚÙŠØŒ Ø¯Ø¯Û Ù„ÙˆÙ…Ú“ÛŒ Ø§ØºÛŒØ²Û Ø¯Ø§Ø¯ÙŠ داپوستکي تخریبوي اوپرپوستکي باندی یوډول Ø¯Ø§Ù†Û Ù¾ÛŒØ¯Ø§Ú©ÙˆÙŠØŒ کله Ú†Û Ø¯Ø§ÙˆÚ©Ù„Ù…ÙˆØªÙ‡ ورسیږی نوپه Ø¯Û ÙˆØ±ÚÙˆÚ©ÙŠ داچنجی Ù¼ÙˆÙ„Û Ú©Ù„Ù…Û Ù‚Ø¨Ø¶Ù‡ کوي هغه تخریشوي .
۱۷ – دخنزیر غوښه دردونه پیداکوي:
کله Ú†Û Ø¯Ø§Ú†Ù†Ø¬ÛŒØ§Ù† ټوله بدن قبضه Ú©Ú“ÛŒ بیادعضلاتودردونه Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ کوي، Ú†Û Ù„Ù‡ Ø¯Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ داچنجیان وټوله بدن اواعصابي نظام ته سرایت کوي، دزړه، دسږو اونورپه شمول.
Û±Û¸ – داپه طب Ú©ÙŠ یومنلی اوکوټلی ØÙ‚یقت دی Ú†Û Ù¾Ù‡ ØÛŒÙˆØ§Ù†Ø§ØªÙˆÚ©ÙŠ Ø¯Ø§Ø³ÛŒ Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø´ØªÙ‡ Ú†Û Ø¯Ø§Ù†Ø³Ø§Ù† سره هیڅ تړاونلری ماسواله خنزیرڅخه، دایواÚÙŠ خنزیردی Ú†Û Ø¯Ø¯Ù‡ دغوښودخوړولوله کبله دخنزیردبندونودردونه اورماتیزم وانسان ته انتقالیږی.
Û±Û¹ – دخنزیرله ØºÙˆÚšÛ Ú…Ø®Ù‡ Ù†ÙØ³ØªÙ†Ú«Û اوتبرکلوز(سیل) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ù¾ÛŒØ¯Ø§Ú©ÙŠÚ–ÛŒ.
Û²Û° – دخنزیرغوښه د(Trichia) Ø¯Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠ.
Û²Û± – Ù„Ú©Ù‡ څرنګه Ú†Û Ø®Ù†Ø²ÛŒØ±ØªÙ„ ګنده اونجس شیان خورئ اوله Ù‡Ù…Ø¯Û Ú©Ø¨Ù„Ù‡ رذیله خاصیتونه هم لری نودخنزیردغوښوپه خوړلوسره دارذیله ټول ØµÙØªÙˆÙ†Ù‡ وانسان ته انتقالیږی داÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ø®Ù†Ø²ÛŒØ±ØªÙ„ دجراثیمواومکروبونوڅخه مالامال دی.
Û²Û² – Ø¯Ø®Ù†Ø²ÛŒØ±Ø¯ØºÙˆÚšÛ Ú…Ø®Ù‡ سکروÙولا(Scrofula) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ù¾ÛŒØ¯Ø§Ú©ÙŠÚ–ÛŒ.
Û²Û³ – دخنزیردغوښوڅخه دسترګوهرډول Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛŒØ§Ù†Û Ø§ÙˆØ¹Ù…ÙˆÙ…ÛŒ عÙونت (Infection) پیداکيږی.
Û²Û´ – دخنزیرغوښه د(Erysipelas) Ø¯Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ داهغه Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø¯Ù‡ Ú†Û Ø¯Ø§Ø¯Ù¾ÙˆØ³ØªÚ©ÙŠ لاندی نسجونویوه ساري Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø¯Ù‡ Ú†Û Ø¯Ù¾ÙˆØ³ØªÚ©ÙŠ پاړسوب، سوروالی اوخارښت Ø¦Û ÚšÚ©Ø§Ø±Ù‡ Ù†ÚšØ§Ù†Û Ø¯ÙŠ.
Û²Ûµ – دخنزیرغوښه دجذام Ø¯Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ (Leprosy) سبب ګرÚÙŠ.
Û²Û¶ – دخنزیرغوښه د(Biliousness) Ø¯Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ Ø¯Ø§Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø¯Ø³Ø±Ø¯Ø±Ø¯ØŒ دبغل درد عمومي درداوقبض څخه عبارت ده.
Û²Û· – دخنزیرغوښه د(Consumption) Ø¯Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ Ú†Û Ø¯Ø§Ø¯Ø¨Ø¯Ù† Ø¯Ø§Ø³ØªÙ‡Ø§Ù„Û Ú…Ø®Ù‡ عبارت دي.
Û²Û¸ – دخنزیرغوښه انزایمونه له منÚÙ‡ ÙˆÚ“ÙŠ.
Û²Û¹ – دخنزیرغوښه دګردي چنجی (Round Worm) سبب ګرÚÙŠØŒ Ù„Ú©Ù‡ داسکارس (Ascaris) Ú†Ù†ØÛŒ Ú†Û Ø¯Ù‡Ø¶Ù…ÛŒÛ Ù†Ø¸Ø§Ù… خرابوي، اپنډیکس ÙˆÙ…Ù†ÚØªÙ‡ راوړی اودژړي سبب ګرÚÙŠ.
Û³Û° – دخنزیرغوښه دچنکګ چنجی (Hook worm) سبب ګرÚÙŠØŒ Ú†ÙŠ داچنجیان په عمومي ډول سره Ø¯ÙˆÛŒÙ†Û Ø¯Ú©Ù…ÚšØªØŒ دپاړسوب، دزړه ددریدو، نس ناستی، Ù…ØØ±Ù‚Û Ø§ÙˆÙ¾Ù‡ عمومي ډول سره Ø¯ÙØ²ÛŒÚ©ÙŠ Ø§ÙˆØ±ÙˆØ§Ù†Û Ú©Ù…Ø²ÙˆØ±ÛŒ سبب ګرÚÙŠ.
Û³Û± – دخنزیرغوښه د(Schitosoma Japonicum) سبب ګرÚÙŠØŒ Ø¯Ø§Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø¯Ø§Ù†Ø³Ø§Ù† څخه وینه جاري کوي، انسان دکم Ø®ÙˆÙ†Û Ø³Ø±Ù‡ مخامخ کوي،اوټوله اعصابي نظام کمزوری کوي.
Û³Û² – دخنزیرغوښه د(Paragomines Wetermaini) سبب ګرÚÙŠØŒ په Ø¯Û Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ú©ÙŠ دانسان سږی وینه Ú©ÙˆÛŒ اودمرګ سبب ګرÚÙŠ.
Û³Û³ – دخنزیرغوښه د(Paciolepsis Buski) سبب ګرÚÙŠØŒ Ø¯Ø§Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ù‡Ø¶Ù…ÛŒÙ‡ خرابوی، نس ناستی راولی اوپه عمومي ډول سره ټوله بدن پاړسوب کوي.
Û³Û´ – دخنزیرغوښه د(Clonorchis Sinensis) سبب ګرÚÙŠØŒ Ø¯Ø§Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø¯ÛŒÙ†Û Ø¯Ú†Ù†Ø¬ÛŒ په وجه Ø¯ÛŒÙ†Û Ø¹Ùونیت دی Ú†Û Ø¯ØµÙØ±Ø§ÙˆÙŠ ÙˆÙ†ÙŠ التهاب دي.
Û³Ûµ – دخنزیرغوښه د (Metastrongylus Apri) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ Ø¯Ø§Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ ØªÙ†ÙØ³ÙŠ Ø³ÛŒØ³ØªÙ… له منÚÙ‡ ÙˆÚ“ÙŠ اوپه سږوکي چرک پیداکوي.
Û³Û¶ – دخنزیرغوښه د(Giganthorinchus Gigas) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛØ³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ Ø¯Ø§Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ ÙˆÛŒÙ†Ù‡ کموي اوهضمیه له منÚÙ‡ ÙˆÚ“ÛŒ.
Û³Û· – دخنزیرغوښه د(Balatitidium Coli) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛØ³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ Ø¯Ø§Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø¯Ú©Ù„Ù…ÙˆØ§Ù„ØªÙ‡Ø§Ø¨ Ø§ÙˆØ¯ÙˆÛŒÙ†Û Ø§Ø³Ù‡Ø§Ù„ ÙˆÙ…Ù†ÚØªÙ‡ راوړي.
Û³Û¸ – دخنزیرغوښه دسیل (Tuberculosis) Ø¯Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠ.
Û³Û¹ – دخنزیرغوښه د(Fusiformis Necrofurus) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ Ø¯Ø¯Û Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø¯Ø±Ù…Ù„Ù†Ù‡ Ù†Ø§Ø´ÙˆÙ†Û Ø¯Ù‡.
Û´Û° – دخنزیرغوښه د(Salmonella Cholera Suis) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ Ú†Û Ø¯Ø§Ø®Ù¾Ù„Ù‡ یوډول کلوراده.
Û´Û± – دخنزیرغوښه د (Bruceellosis) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛØ³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ Ú†Û Ø¯Ø§Ù‡Ù… یوه ناعلاجه مزمنه Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø¯Ù‡.
Û´Û² – دخنزیرغوښه د(Small Pox) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛØ³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ Ú†Û Ø¯Ø§Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ù‡Ù… یوه وژونکي ساری Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø¯Ù‡.
Û´Û³ – دخنزیرغوښه د(Japanese B-encepphalitis) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ø³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ Ú†Û Ø¯Ø§ÛŒÙˆ ډول التهاب دي.
Û´Û´ – دخنزیرغوښه د(Influenza) Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛØ³Ø¨Ø¨ ګرÚÙŠØŒ Ú†Û ÙˆØ¯Û ØªÙ‡ دخنزیروالګی هم وایی.
نوربیا...
په اسلامي پاکه مینه
Ø³ØªØ§Ø³ÙˆÙˆØ±ÙˆØ±Ø¹Ø¨Ø¯Ø§Ù„ØºÙØ§Ø±Ø¬Ùبیر