دخپریدو نیټه : 2013-07-31 مخپرونکئ : 039 - دبÛنوا اداره - کابل
روژه په اسلام اونوي ساینس کي (۲۳)
Ø¹Ø¨Ø¯Ø§Ù„ØºÙØ§Ø±Ø¬Ùبیر
Ø®ÙØ±Ù…اينه (Úيګر) سموی
Ú©Ù‡ چیری Ø®ÙØ±Ù…ادشپږوساعتونولپاره په اوبوکی Ú©ÚšÛښول Ø´ÛŒ اووروسته Ø¦Û ÛŒÙˆØ§ÚÛŒ دااوبه وڅیښل Ø´ÛŒ نوداینه Ú‰ÛØ±Ù‡ ØµÙØ§Ø¡ کوی، اوکه چیری ÛŒÙˆÚ†Ø§Ù†Ø´ÛŒÛ ØªÙˆÚ©Û Ø§Ø³ØªØ¹Ù…Ø§Ù„ Ú©Ú“ÛŒ ÙˆÛŒ Ù†ÙˆØ¯Ø®ÙØ±Ù…ادااوبه دسړی دانشه هم له مینÚÙ‡ وړی۔
Ø®ÙØ±Ù…اقبض له مينÚÙ‡ ÙˆÚ“ÛŒ
Ø®ÙØ±Ù…Ø§Ø¯Ú‰ÛØ±ÙˆØ®ØªÙ‡ راهیسی دقبض دله مینÚÙ‡ وړلولپاره تجربه Ø´ÙˆÛ Ø¯Ø±Ù…Ù„ ده، Ø¯Ø¯Û Ø§Ø³ØªØ¹Ù…Ø§Ù„ Ø¯Ú‰ÛØ±Ù‡ وخته راهیسی ØÚ©ÛŒÙ…انواوطبیبانوکاوه خواوس ډاکتران هم ورڅخه Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ Ú©ÙˆÛŒ Ø§ÙˆØ¯Ø¯Û Ù†Ù†Ú«Ù‡ کوی، په اصل Ú©ÛŒ Ø®ÙØ±Ù…اهضمیه برابروی داپه هغه وخت Ú©ÛŒ Ú©Ù‡ چیری Ø®ÙØ±Ù…Ø§Ø¯Ú‰ÙˆÚ‰Û Ø³Ø±Ù‡ وخوړل شی۔
روژه مات په اوبوسره کول
Ù„Ú©Ù‡ څرنګه Ú†Û Ù…Ø®Ú©ÛŒ موبیان ÙˆÚ©Ú“Ú†Û ÙØ®Ø±Ø§Ù„موجودات ØØ¶Ø±Øª Ù…ØÙ…دصلی الله علیه وسلم دروژه مات لپاره دوه شیان ÛŒØ§Ø¯Ú©Ú“Û ÙˆÙ‡ØŒ لومړی په Ø®ÙØ±Ù…اسره روژه ماتول Ú†Û Ù¾Ù‡ پوره ØªÙØµÛŒÙ„ سره Ø¯Ø®ÙØ±Ù…اپه ګټوباندی دقرانکریم ØŒ Ø§ØØ§Ø¯ÛŒØ« نبوی صلی الله علیه وسلم او Ø¯Ù†ÙˆÛ Ø³Ø§ÛŒÙ†Ø³ له نګاه نه ورباندی پوره رڼاواچول شول؛ دوهم Ø´ÛŒ Ú†Û Ø®Ø§ØªÙ… الانبیاء صلی الله علیه وسلم ورباندی روژه ماته Ú©Ú“Û Ø§ÙˆØ§Ù…Ø±Ø¦Û Ú©Ú“ÛŒØ¯ÛŒ هغه په اوبوسره دی، اوس ØºÙˆØ§Ú“ÙˆÚ†Û Ø¯Ø§Ø¨ÙˆÙ¾Ø±Ø§Ø±Ø²ÚšØª باندی یوڅه رڼاواچوو، اوپاته دی نه ÙˆÛŒ Ú†ÙŠ ÙØ®Ø±Ø§Ù„موجوادت صلی الله علیه وسلم دهرشی امرکړیدی هغه له ګټو، لورینو اورØÙ…ت نه ضرورډک دی؛ Ú†Û Ø¯Ø§ÛŒÙˆÙ†Ú“Ûواله واقعیت دی Ú†Û Ù¼ÙˆÙ„ ساینس پوهان، ÙÙ„ÛŒØ³ÙˆÙØ§Ù†ØŒ ØÚ©ÛŒÙ…ان، طبیبان، روڼ اندی، Ù…Ùکرین، سیاستوال، علمی شخصیتونه Ø§ÙˆØ¯Ù†Ú“Û Ù…Ø®ÙˆØ±Ú©Ø³Ø§Ù† ورباندی په یوه خوله دی۔
اوبه په قرانکريم کی:
په عربی ژبه Ú©ÛŒ واوبوته (مآء) ویل کیږی، Ú†Û Ù¾Ù‡ قرانکریم Ú©ÛŒ د(مآء) توری دنطÙÛ Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ هم استعمال شوی دی، اوکله هم د(مآء) توری ددوږخ دایشولواوګرمواوبولپاره هم استعمال شوی دی۔
په قرنکریم Ú©ÛŒ داوبوتوری (Û¶Ûµ) ÚÙ„ÛŒ راغلی دی، اوس زه غواړم Ú†Û ÛŒÙˆÚ…ÙˆÚØ§ÛŒÙ‡ Ø¦Û Ø°Ú©Ø±Ú©Ú“Ù…Û”
۱: (سورت الانبیاء ۳۰)
له اوبوڅخه موهرژوندی شی پیداکړی دی؟ نوایادوی ایمان نه راوړی؟
۲: (البقره ۲۲)
هغه (الله) Ú†Û ÚÙ…Ú©Ù‡ Ø¦Û Ø¯Ø±ØªÙ‡ ØºÙˆÚ“ÙˆÙ„Û Ø¯Ù‡ اواسمان Ø¦Û Ø¯Ø±ØªÙ‡ چت Ú©Ú“ÛŒ اوله اسمانه Ø¦Û Ø§ÙˆØ¨Ù‡ Ø±Ø§ÙˆØ±ÙˆÙ„Û Ø§ÙˆÙ¾Ù‡ Ù‡Ù…Ø¯Û (اوبو) Ø¦Û Ø³ØªØ§Ø³ÙˆØ¯Ø±ÙˆØ²Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ هرډول Ù…ÛŒÙˆÛ Ø±Ø§Ø¨Ù‡Ø±Ú©Ú“ÛŒØ› Ø¯Ø§Ú†Û ØªØ§Ø³ÛŒ په Ø¯Û Ù¾ÙˆÙ‡ÛŒÚ–ÛŒ نودالله سره سیالان مه ګرÚÙˆÛŒ Û”
۳: (البقره ۷۴)
له Ø¯Û ØªÛŒÚ–ÙˆÚ…Ø®Ù‡ شته Ú†Û ÙˆÚ†ÙˆÛŒ اواوبه (چینÛ) ØªØ±Û Ø±Ø§ÙˆÙˆÚی۔
۴: (الانعام ۹۹)
اودغه (الله) همغه ذات دی Ú†Û Ù„Ù‡ اسمانه څخه Ø¦Û Ø§ÙˆØ¨Ù‡ راکوزی Ú©Ú“ÛŒ اوبیاموږدهغه په وسیله ټول Ø²Ø±ØºÙˆÙ†ÛØ¯ÙˆÙ†Ú©ÛŒ شیان (نباتات) راایستلی دی اوبیاموله هغه څخه شین کښت راایستلی دی۔
Ûµ: (Ø§Ù„Ø§Ù†ÙØ§Ù„ Û±Û±)
اوپرتاسی Ø¦Û Ø¯Ø§Ø³Ù…Ø§Ù† څخه اوبه نازلی کړیدی Ú†Û Ù¾Ù‡ هغوسره تاسی پاک Ú©Ú“ÙŠÛ”
۶: (الرعد ۱۷)
الله له اسمانه اوبه ÙˆÙˆØ±ÙˆÙ„Û Ø§ÙˆÙ¾Ù‡ هرلښتي Ú©ÛŒ دهغه دوړتیاپه اندازه اوبه Ø±ÙˆØ§Ù†Û Ø´ÙˆÛŒ بیاکله Ú†Û Ø³ÛŒÙ„Ø§Ø¨ راپورته Ø´ÙˆÙ†ÙˆÙ¾Ø±Ø³Ø±Ø¦Û ÚÚ« هم راپورته کیږی۔
Û·: (Ø§Ù„ØØ¬ Ûµ)
اوته وینی Ú†Û ÚÙ…Ú©Ù‡ ÙˆÚ†Ù‡ Ú©Ù„Ú©Ù‡ پرته وی، Ø¨ÛŒØ§Ú†Û Ù¾Ø±Û Ø¨Ø§Ø±Ø§Ù† واورووپه ناڅاپی ډول وخوÚیږی اوډډه Ø´ÛŒ Ø§ÙˆØ¯Ù‡Ø±Û Ø¬ÙˆÚ“Û ÚšÛŒØ±Ø§Ø²Ù‡ شینکي راوټوکوی Û”
۔(النور۴۵)
اوالله هرساکښ(ژوندی موجود) له یوډول اوبوڅخه شته کړ
Û±Û°: ایاودی نه لیدل Ú†Û Ø§Ù„Ù„Ù‡ له اسمانه اوبه Ø±Ø§ÙˆØ±ÙˆÙ„Û Ø¯ÛŒØŸ نودهغوپه وسیله Ù…ÙˆÙ…ÛŒÙˆÛ Ù¾Ù‡ بÛلابیلورنګونو۔
۱۱: (القمر۱۲)
اوله ÚÙ…Ú©Û Ú…Ø®Ù‡ Ù…ÙˆÚ†ÛŒÙ†Û Ø¬Ø§Ø±Û Ú©Ú“ÛŒØ¯ÛŒØŒ نو(دغه) Ù¼ÙˆÙ„Û Ø§ÙˆØ¨Ù‡ دهغه کار(دسرته رسولو) لپاره Ú†Û Ù¼Ø§Ú©Ù„ شوی ÙˆÛ”
۱۲: (لقمان ۱۰)
اوله اسمانه مواوبه ÙˆØ§ÙˆØ±ÙˆÙ„Û Ø¨ÛŒØ§Ù¾Ù‡ ÚÙ…Ú©Ù‡ Ú©ÛŒ مورازرازپه زړۀ پوری شیان شنه Ú©Ú“Ù„Û”
۱۳: (ابراهیم ۳۲)
الله دی Ú†Û Ø§Ø³Ù…Ø§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ اوÚÙ…Ú©Ù‡ Ø¦Û Ù¾ÛŒØ¯Ø§Ú©Ú“ÛŒ دي اوله اسمانه Ø¦Û Ø§ÙˆØ¨Ù‡ Ø§ÙˆØ±ÙˆÙ„Û Ø¯ÛŒ اودهغه په وسیله Ø¦Û ØªØ§Ø³ÛŒ ته له میووڅخه Ø±ÙˆØ²Û Ø±Ø§Ø§ÛŒØ³ØªÙ„Û Ø¯Ù‡Û”
Û±Û´: (النØÙ„ Û±Û°)
دی هغه ذات دی Ú†Û Ù„Ù‡ اسمانه څخه Ø¦Û Ø§ÙˆØ¨Ù‡ Ø±Ø§Ø§ÙˆØ±ÙˆÙ„Û Ú†Û Ø³ØªØ§Ø³ÛŒ Ú…ÚšÙ„ له Ø¯Û (اوبو) څخه دی اوله Ù‡ØºÛ Ú…Ø®Ù‡ (ستاسی) ونÛ(اوواښه هم) شته Ú†Û Ù¾Ù‡ دغووښوکی (خپل څاروي) څروی۔
۱۵: (المومنون ۱۸)
اوموږله اسمانه په یوه ټاکلی اندازه اوبه ÙˆØ§ÙˆØ±ÙˆÙ„Û Ù†ÙˆÙ‡ØºÙ‡ موپه ÚÙ…Ú©Ù‡
Ú©ÚšÛ ØªÙ… Ú©Ú“Û Ø§ÙˆÙ…ÙˆÚ–Ú†Û Ú…Ù†Ú«Ù‡ وغواړوله منÚÙ‡ Ø¦Û ÙˆÚ“Ù„ÛŒ شو۔
Û±Û¶: ایادوی ونه لیدل Ú†Û Ù…ÙˆÚ–Ø§ÙˆØ¨Ù‡ په ÙˆÚ†Û Ø§ÙˆØ¨Û Ú«ÛŒØ§Ù‡ ÚÙ…Ú©Ù‡ Ú©ÛŒ جاری کوو؟ نودهغه په وسیله کښت Ø±Ø§Ø¨Ø§Ø³ÙˆÚ…ÙˆØ¦Û Ø¯ÙˆÛŒ هم وخوری اوڅاروی Ø¦Û Ù‡Ù… ØŒ ایادوی نه وینی۔ (Ø§Ù„Ø§ØØ²Ø§Ø¨)
Û±Û·: اودالله له نښانوڅخه یوه داده Ú†Û ØªÙ‡ ګوری ÚÙ…Ú©Ù‡ ویده پرته ده نوکله Ú†Û Ù…ÙˆÚ–Ù¾Ø±Û Ø§ÙˆØ¨Ù‡ واوروونوپه ناڅاپی ډول هغه خوÚیږی اوغوړیږی Û”(ØÙ… السجده Û³Û¹)
Û±Û¸: (Ù‚ Û¹)
اوله اسمانه څخه Ù…ÙˆØ¨Ø±Ú©ØªÙ†Ø§Ú©Û Ø§ÙˆØ¨Ù‡ Ù†Ø§Ø²Ù„Û Ú©Ú“ÛŒØ¯ÛŒ اوپه هغوسره موباغونه Ø§ÙˆØ¯Ø±ÛØ¨Ù„ووړکښتونه، ØºÙ„Û Ø¯Ø§Ù†Û Ø±Ø§Ø²Ø±ØºÙˆÙ†Ù‡ کړی۔
۱۹: (المرسلات ۲۷)
اوپه Ù‡ØºÛ Ú©Û Ù…ÙˆÙ¼ÛŒÙ†Ú« اولوړغرونه ÚØ§ÛŒ Ù¾Ø±ÚØ§ÛŒ Ú©Ú“Ù„ Ø§ÙˆÙ¾Ø±ØªØ§Ø³Û Ù…ÙˆØ®ÙˆÚ–Û Ø§ÙˆØ¨Ù‡ ÙˆÚ…ÚšÙ„ÛÛ”
۲۰: (النبا ۱۴)
اوله اوروونکووریÚÙˆÙ…ÙˆØªÙˆÛŒÛØ¯ÙˆÙ†Ú©ÛŒ اوبه راکښته کړیدی۔
۲۱: (النازعات ۳۰، ۳۱)
اوله هغه وروسته Ø¦Û ÚÙ…Ú©Ù‡ وغوړوله له Ù‡ØºÛ Ú…Ø®Ù‡ Ø¦Û Ø¯Ù‡ØºÛ Ø§ÙˆØ¨Ù‡ Ø§ÙˆÚ…Ú“ÚØ§ÛŒÙˆÙ†Ù‡ راوایستل۔
هرشی په اوبوسره ژوندی دی، یقیناکه انسان دمÚÚ©Û ÙˆÚ©ÙØ±Û ته Úیرشی اویونظرورته واچوی اوڅه Ùکراودښکلی تصورمزي وغزوی نودابه ورته جوته Ø´ÛŒ Ú†Û Ø¯Ù‡Ø±Ú˜ÙˆÙ†Ø¯ÛŒ Ø´ÛŒ (ØÛŒÙˆØ§Ù† اونبات) دټولوژوندپه اوبوپوری تړلی دی، Ú†Û Ø¯Ø§ÛŒÙˆÙ†Ú“ÛŒÙˆØ§Ù„ ساینسی ØŒ انسانی اومعقول واقعیت دی هیڅوک ورڅخه Ø³ØªØ±Ú«Û Ù†Ø´ÛŒ پټولای، دانسان بدن Ú©Ù‡ Ú…Ù‡ هم غوښه، Ù‡Ú‰ÙˆÚ©ÛØŒ Ù…Ø§Ù„Ú«Û Ø§ÙˆÙ†ÙˆØ±Ú…Ù‡ لری خوزیاته ونډه Ø¯Ø§ÙˆØ¨ÙˆÙ¾Ú©ÚšÛ Ø¯Ù‡ØŒ اوهرڅه Ú†Û Ø¯ÛŒ خوری زیاته برخه Ø¦Û Ø§ÙˆØ¨Ù‡ دی؛ Ú©Ù‡ چیری په یوه انسان Ú©ÛŒ اوبه Ú©Ù…ÛŒ Ø´ÛŒ یعنی داوبودکموالی (De. Hydration) سره لاس اوګرÛوان Ø´ÛŒ نوانسان دپښتورګو په Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ (Nephritis) اخته کیږی۔
وبل لورته دانسان (Urea) او (Creatinine) Ú†Û Ø²Ù‡Ø±Ø¬Ù† Ø§ÙˆØ¶Ø±Ø±Û Ù…ÙˆØ§Ø¯ دی په وینه Ú©ÛŒ ګډیږی، Ø§ÙˆÚ‰ÛØ±Ú˜Ø±Ù¾Ù‡ ټوله بدن Ú©ÛŒ سرایت Ú©ÙˆÛŒ اوخپرÛÚ–ÛŒ Ú†Û Ù„Ù‡ Ø¯Û Ú…Ø®Ù‡ وروسته انسان دخطراومرګ وکندی ته غورÚول کیږی۔
(Urea) څه شی ده؟
دپروتینودمیتابولیزم څخه زÛږنده نایتروجن لرونکی وروستی لوی Ù…ØØµÙˆÙ„ Ú†Û Ù¾Ù‡ ینه Ú©ÛŒ دامینواسیدونواو اموینومی مرکبونوڅخه جوړیږی اوپه متیازو، وینه اولم٠کی موندل کیږی، عبارت دیوریاڅخه دی۔
نوربیا...
په اسلامي پاکه مینه
ستاسوورور