دخپریدو نیټه : 2013-03-17 مخپرونکئ : 098 - دبÛنوا اداره - کابل
Ø¯ÙƒØ§ÙØ±Ø§Ù†ÙˆÙƒÙˆÙ…Ù‡ ÙˆØ±Ú Ù„Ù…Ø§Ù†Úل؟
ډاکټر جمال الدین نیازی
Ø¯ÙƒØ§ÙØ±Ø§Ù†Ùˆ اخترونو او دلمانÚلو ورÚÙˆ ÙƒÛ Ú«Ú‰ÙˆÙ† كول او Ù‡ØºÙˆÛ ØºÙˆÙ†Ø¯Û Ù„Ù…Ø§Ù†ÚÙ„ ÙŠÛ Ù†Ø§Ø±ÙˆØ§ دي .
الله تعالى ÙØ±Ù…Ø§ÙŠÛ :
(( وَالَّذÙينَ لَا يَشْهَدÙونَ الزّÙورَ ÙˆÙŽØ¥ÙØ°ÙŽØ§ مَرّÙوا Ø¨ÙØ§Ù„لَّغْو٠مَرّÙوا ÙƒÙØ±ÙŽØ§Ù…اً ))
(( او مؤمنان هغه خلك دي Ú†Û Ø¨Ø§Ø·Ù„Ùˆ ته نه ØØ§Ø¶Ø±ÙŠÚ–ÙŠ اوكله Ú†Û Ù¾Ù‡ عبثو تيريږي نو عزتمند تيريږي ))
نو (( زور )) هر باطل ته وايي . شرك ØŒ ÙƒÙØ± ØŒ درواغ ØŒ بدكاري ØŒ دټنګ ټكور نڅاګانو او Ø´Ø±Ø§Ø¨Ø®ÙˆØ±Û Ù…ØÙلونه ØŒ ناروا مجلسونه ØŒ Ø¯ÙƒØ§ÙØ±Ø§Ù†Ùˆ اخترونه او Ù…ÙŠÙ„Û ØŒ دطاغوتي نظامونو پارلمانونه او Ø´ÙˆØ±Ø§Ú«Ø§Ù†Û ØŒ دجمهوري نظامونو دانتخاباتو مجلسونه ØŒ د ووټونو اچولو مركزونه او داسلام خلا٠ټول كارونه ØŒ Ù…ØØ§ÙÙ„ او مجالس Ù¾ÙƒÛ Ø¯Ø§Ø®Ù„ دي .
ابوالعاليه ØŒ طاوس ØŒ Ù…ØÙ…د بن سيرين ØŒ Ø¶ØØ§Ùƒ او ربيع بن انس وايي Ú†Û (( زور )) نه مراد اعياد المشركين (( Ø¯ÙƒØ§ÙØ±Ø§Ù†Ùˆ اخترونه )) دي .
نو (( زور )) هر باطل او ناروا ته ويل كيږي او دا ټول Ù¾ÙƒÛ Ø¯Ø§Ø®Ù„ دي او يوه معنى ÙŠÛ Ø¯Ø§ هم ده Ú†Û (درØÙ…Ù† ذات نيكان بنده ګان هغه خلك دي Ú†Û Ø¯ÙƒØ§ÙØ±Ø§Ù†Ùˆ اخترونو او دلمانÚلو ورÚوته نه ØØ§Ø¶Ø±ÙŠÚ–ÙŠ ) . همدارنګه رسول الله ( صلى الله عليه وسلم ) دجاهليت دورÚÙˆ اخترونه او دلمانÚلو او ميلو ورÚÛ Ù¾Ø±Û Ù†Ù‡ ÚšÙˆØ¯Û . ØØ¯ÙŠØ« ÙƒÛ Ø±Ø§ÚÙŠ :
انس بن مالك ( رضي الله عنه ) نه روايت دى هغه ÙˆØ§ÙŠÛ : قَدÙÙ…ÙŽ رسول٠الله -صلى الله عليه وسلم- المدينةَ ØŒ ولهم يومان٠يلعبونَ Ùيهما ØŒ قال : ما هذان اليومان ØŸ قالوا : كنا نلعب Ùيهما ÙÙŠ الجاهÙÙ„Ùيَّة٠، قال رسول٠الله ( صلى الله عليه وسلم ) : (( قد أبْدَلَكÙÙ… الله خيرا منهما : يَوْمَ الأضْØÙŽÙ‰ ØŒ ويومَ الÙÙØ·Ù’ر٠))
(( رسول الله ( صلى الله عليه وسلم ) Ù…Ø¯ÙŠÙ†Û ØªÙ‡ راغى او Ø¯Ù‡ØºÙˆÛ Ø¯ÙˆÙ‡ ورÚÛ ÙˆÛ Ú†Û Ù„ÙˆØ¨Û Ø¨Ù‡ ÙŠÛ Ù¾ÙƒÛ ÙƒÙˆÙ„Û ØŒ نورسول الله ( صلى الله عليه وسلم ) ÙˆÙØ±Ù…ايل : (( دا دوه ورÚÛ Ø¯Ú…Ù‡ دي ØŸ )) Ù‡ØºÙˆÛ ÙˆÙˆÙŠÙ„ : مونږ به دجاهليت په وخت ÙƒÛ Ø¯Û Ø¯ÙˆØ§Ú“Ùˆ ÙƒÛ Ù„ÙˆØ¨Û ÙƒÙˆÙ„Û . رسول الله ( صلى الله عليه وسلم ) ÙˆÙØ±Ù…ايل : الله تعالى تاسو ته Ø¯Ø¯Û Ù¾Ù‡ بدل ÙƒÛ Ø¯ÙˆÙ‡ Ù†ÙˆØ±Û ÙˆØ±ÚÛ Ø¯Ø±ÙƒÚ“Û Ø¯ÙŠ Ú†Û Ù‡ØºÙ‡ له Ø¯Û ØºÙˆØ±Ù‡ دي : يوه دلوى اختر او بله د كوچني اختر ÙˆØ±Ú Ø¯Ù‡ ))
نو رسول الله ( صلى الله عليه وسلم ) Ù‡ØºÙˆÛ Ø¯Ø¬Ø§Ù‡Ù„ÙŠØª اختر او Ù…ÙŠÙ„Û ÙƒÛ Ù¾Ø±Û Ù†ÚšÙˆØ¯Ù„ دمسلمانانو Ø®Ù¾Ù„Û Ø¯Ù…Ø§Ù„ ( څارويو ) دپلورلو او Ù…Ø¹Ù„ÙˆÙ…Û ÙˆØ±ÚÛ Ø§Ùˆ دبازار لګولو ورÚÛ Ù¾Ù‡ Ø¯Û ÙƒÛ Ù†Ù‡ راÚÙŠ او هغه روا دي خو Ø¯ÙƒØ§ÙØ±Ø§Ù†Ùˆ اخترونه او Ø¯Ù‡ØºÙˆÛ Ø¯Ù„Ù…Ø§Ù†ÚÙ†Û ÙˆØ±ÚÛ Ù¾ÙƒÛ Ø¯Ø§Ø®Ù„Û Ø§Ùˆ هغو ÙƒÛ Ú«Ú‰ÙˆÙ† ناروا دى .
عمر ( رضي الله عنه ) ÙˆØ§ÙŠÛ : (( اجتنبوا اعداء الله ÙÙ‰ عيدهم ))
(( دالله دښمنانو نه Ø¯Ù‡ØºÙˆÛ Ù¾Ù‡ اختر ÙƒÛ Ù¾Ù‡ Ú‰Ú‰Ù‡ شئ او ÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ ØªØ±Û ÙˆÚ˜ØºÙˆØ±Ø¦ ))
او ÙˆØ§ÙŠÛ :
(( لا تدخلوا على المشركين ÙÙ‰ كنائسهم يوم عيدهم ÙØ§Ù† السخطةتنزل عليهم ))
(( تاسو دمشركانو داختر په ÙˆØ±Ú Ø¯Ù‡ØºÙˆÛ ÙƒÙ„ÙŠØ³Ø§Ùˆ ته مه ÙˆØ±Ù†Ù†ÙˆÚØ¦ Úكه Ú†Û Ù¾Ù‡ Ù‡ØºÙˆÛ Ø¯Ø§Ù„Ù„Ù‡ تعالى غوسه نازليږي )) .
Ù†ÙˆÙƒØ§ÙØ±Ø§Ù†Ùˆ سره Ø¯Ù‡ØºÙˆÛ Ø§Ø®ØªØ±ÙˆÙ†Ù‡ او Ø¯Ù‡ØºÙˆÛ Ù…Ø¹Ù„ÙˆÙ…Û ÙˆØ±ÚÛ Ù‡Ù…Ø§ØºØ³Û Ø¯Ù‡ØºÙˆÛ ØºÙˆÙ†Ø¯Û Ù„Ù…Ø§Ù†ÚÙ„ او هغه ورÚÛ Ù…ØØªØ±Ù…Û Ø§Ùˆ Ø¯Ø®ÙˆØ´ØØ§Ù„Û Ú«Ú¼Ù„ هم Ù‡ØºÙˆÛ Ø³Ø±Ù‡ ملګرتيا ده .
دØÙ…Ù„ ( وري ) Ø¯Ù…ÙŠØ§Ø´ØªÛ Ù„ÙˆÙ…Ú“Û ÙˆØ±Ú Ø¯Ù†ÙˆØ±ÙˆØ² ( نوي ÙˆØ±Ú ) په نوم لمانÚÙ„ دايراني مجوسو رواج او دود ؤ او اوس هم په Úينو ناپوهو مسلمانانو ÙƒÛ Ù¾Ø§ØªÛ Ø¯Ù‰ ØŒ دنوروز يا دميلادي ( مسيØÙŠ ) كال داختر او دعيسى ( عليه السلام ) دميلاد او Ø¯Ø§Ø³Û Ù†ÙˆØ±Û ÙˆØ±ÚÛ Ø¯Ù‡ØºÙˆÛ Ù¾Ù‡ ډول لمانÚÙ„ ØŒ Ù…ØØªØ±Ù…Û Ú«Ú¼Ù„ او په Ù‡ØºÙˆÛ ÙƒÛ Ø®ÙˆØ´ØØ§Ù„ÙŠ كول ØŒ Ù†ÙˆÛ Ø¬Ø§Ù…Û Ø§ØºÙˆØ³ØªÙ„ ØŒ ÚšÙ‡ ÚšÙ‡ خوراكونه كول ØŒ يوبل ته Ú‰Ø§Ù„Û ÙˆØ±ÙƒÙˆÙ„ ... داټول ÙƒØ§ÙØ±Ø§Ù†Ùˆ سره ورته والى او Ø¯Ù‡ØºÙˆÛ Ù…Ù„Ú«Ø±ØªÙŠØ§ ده .
علامه ابن البزاز ØÙ†ÙÙŠ ( رØÙ…Ù‡ الله ) ÙˆØ§ÙŠÛ :
(( الخروج الى نيروز المجوس والمواÙقة معهم Ùيما ÙŠÙØ¹Ù„ونه ÙÙ‰ ذلك اليوم ÙƒÙØ± واكثر ما ÙŠÙØ¹Ù„ ذلك من كان اسلم منهم Ùيخرج ÙÙ‰ ذلك اليوم ويواÙÙ‚ معهم Ùيصير بذلك ÙƒØ§ÙØ±Ø§ ولا يشعر به ))
(( دمجوسو نوروز ته وتل او Ù‡ØºÙˆÛ Ú†Û Ù¾Ù‡ Ø¯Û ÙˆØ±Ú ÙƒÛ ÙƒÙˆÙ… كارونه كوي Ù‡ØºÙˆÛ Ø³Ø±Ù‡ مواÙقت ÙƒÙØ± دى او دا اكثره هغه خلك كوي Ú†Û Ù„Ù‡ مجوسيانو نه مسلمانان شوي وي نو هغه په دغه ÙˆØ±Ú Ø±Ø§ÙˆÚÙŠ او Ù‡ØºÙˆÛ Ø³Ø±Ù‡ Ø¯Ø¯Û ÙˆØ±ÚÛ Ù¾Ù‡ لمانÚلو ÙƒÛ Ù…ÙˆØ§Ùقت كوي نو په Ø¯Û ÙƒØ§Ø± ÙƒØ§ÙØ± كيږي او په ÚØ§Ù† خبر نه وي ))
او ÙˆØ§ÙŠÛ :
(( عن الامام ابي Ø¬Ø¹ÙØ± الكبير : اذا عبدالرجل خمسين سنة ثم جاء يوم النيروز واهدى الى بعض المشركين بيضة يريد تعظيم النيروز Ùقد ÙƒÙØ± بالله ÙˆØØ¨Ø· عمله ))
(( امام ابو Ø¬Ø¹ÙØ± ( رØÙ…Ù‡ الله ) نه روايت دى Ú†Û ÙƒÙ‡ چا پنÚوس كاله عبادت ÙƒÚ“Ù‰ وي او بيا د نوروز ÙˆØ±Ú Ø±Ø§ØºÙ„Ù‡ او كوم مشرك ته ÙŠÛ ÙŠÙˆÙ‡ Ù‡Ú«Û Ù¾Ù‡ Ú‰Ø§Ù„Û ÙƒÛ ÙˆØ±ÙƒÚ“Ù‡ او دنوروز Ø§ØØªØ±Ø§Ù… ÙŠÛ ÙƒØ§ÙˆÙ‡ نو هغه په الله ÙƒØ§ÙØ± شو او عمل ÙŠÛ Ø¨Ø±Ø¨Ø§Ø¯ شو ))
همدارنګه ÙˆØ§ÙŠÛ :
(( رجل اشترى يوم النيروز شيئا لم يشتره ÙÙ‰ غير ذلك اليوم ان اراد به تعظيم ذلك اليوم كما ÙŠÙØ¹Ù„Ù‡ Ø§Ù„ÙƒÙØ±Ø© يكون ÙƒÙØ±Ø§ وان ÙØ¹Ù„ ذلك لاجل السر٠والتنعم لا تعظيم اليوم لا يكون ÙƒÙØ±Ø§ ))
(( كه چا دنوروز په ÙˆØ±Ú Ø¯Ø§Ø³ÙŠ Ú…Ù‡ واخيستل Ú†Û Ù„Ù‡ Ø¯Û ÙˆØ±ÚÛ Ù¾Ø±ØªÙ‡ ÙŠÛ Ø¨Ù„Ù‡ ÙˆØ±Ú ÙƒÛ Ù†Ù‡ Ùˆ Ø§Ø®ÙŠØ³ØªÛ ØŒ كه Ø¯Ø¯Û ÙˆØ±ÚÛ Ø¯Ø§ØØªØ±Ø§Ù… په مناسبت ÙŠÛ Ø§Ø®ÙŠØ³ØªÛ ÙˆÙˆ لكه ÙƒØ§ÙØ±Ø§Ù† ÙŠÛ Ú†Û ÙƒÙˆÙŠ نو دا ÙƒÙØ± دى او كه Ù‡Ø³Û Ù¾ÙŠÚšÙ‡ Ø¯Ø§Ø³Û Ø´ÙˆÙ‡ Ú†Û Ù¾ÙŠØ³Û ÙˆØ±Ø³Ø±Ù‡ Ú‰ÙŠØ±Û ÙˆÛ Ø§Ùˆ Ø¯Ø¯Û ÙˆØ±ÚÛ Ù¾Ù‡ مناسبت نه بلكه هسي دخوند لپاره ÙŠÛ Ø§Ø®ÙŠØ³ØªÛ ÙˆÙˆ نو دا ÙƒÙØ± نه دى )) .
بيا ÙˆØ§ÙŠÛ :
(( وينبغى ان لا ÙŠÙØ¹Ù„ ÙÙ‰ هذا اليوم ما لا ÙŠÙØ¹Ù„Ù‡ قبل ذلك اليوم ولا بعده وان ÙŠØØªØ±Ø² عن التشبه Ø¨Ø§Ù„ÙƒÙØ±Ø© ))
(( په كار داده Ú†Û Ø¯Ù†ÙˆØ±ÙˆØ² په ÙˆØ±Ú Ø¯Ø§Ø³Û ÙƒÙˆÙ… كار ونكړي Ú†Û Ù„Ù‡ Ø¯Û Ù…Ø®ÙƒÛ Ø§Ùˆ وروسته ÙŠÛ Ù†Ù‡ كوي او بايد دورته والي او مشابهت نه ÚØ§Ù† ÙˆÚ˜ØºÙˆØ±Û ))
همدارنګه Ø¯ÙƒØ§ÙØ±Ùˆ ټاكلي ورÚÛ Ù„Ù…Ø§Ù†ÚÙ„ هم ناروا دي لكه : دمور ÙˆØ±Ú ØŒ دمزدور ÙˆØ±Ú ØŒ دښÚÛ ÙˆØ±Ú Ø§Ùˆ Ø¯Ø§Ø³Û Ù†ÙˆØ±Û .
همدارنګه ÙƒØ§ÙØ± له مسلمان څخه ÚšÙ‡ Ú«Ú¼Ù„ هم ÙƒÙØ± دى .
علامه ابن البزاز الكردري الØÙ†ÙÙŠ ( رØÙ…Ù‡ الله ) ÙˆØ§ÙŠÛ :
(( معلم صبيان قا Ù„ : اليهود خير من المسلمين بكثير يعطون ØÙ‚وق معلمى صبيانهم ØŒ ÙƒÙØ± ))
(( كه دماشومانو استاد ÙˆÙˆØ§ÙŠÛ : يهود له مسلمانانو نه ډير ÚšÙ‡ دي ØŒ Ù‡ØºÙˆÛ Ø¯Ø®Ù¾Ù„Ùˆ ماشومانو استادانو ته Ø¯Ù‡ØºÙˆÛ ØÙ‚ونه ( تنخاوي ) وركوي ØŒ نو دا استاد په Ø¯Û Ø®Ø¨Ø±Ù‡ ÙƒØ§ÙØ± شو