دخپریدو نیټه : 2012-09-15 مخپرونکئ : 098 - دبÛنوا اداره - کابل
دزمزم اوبه په اسلام اوساینس کی(۱)
Ø¹Ø¨Ø¯Ø§Ù„ØºÙØ§Ø±Ø¬Ùبیر
دزمزم اوبه يوه معجزه ده
Ø¯ØØ¶Ø±Øª جابر رضی الله عنه څخه روایت دی Ú†Û Ø¯Ù†Ø¨ÛŒ کریم صلی الله علیه وسلم څخه Ù…ÛŒ ÙˆØ§ÙˆØ±ÛØ¯Ù„ Ú†Û Ø¯Ø²Ù… زم اوبه Ú†Û Ù¾Ù‡ هرنیت سره وڅیښی هغه مراددرته ØØ§ØµÙ„یږی۔ (ابن ماجه)
Ø¯ØØ¶Ø±Øª ابن عباس رضی الله عنهماڅخه روایت دی Ú†Û Ù†Ø¨ÛŒ کریم صلی الله علیه وسلم ÙˆÙØ±Ù…ایل: Ú†Û Ø¯Ø²Ù… زم اوبه په هرنیت سره وڅیښی هغه ÙØ§ÛŒØ¯Ù‡ به لاسته راوړی، Ú©Ù‡ مودکومی Ù†Ø§Ø±ÙˆØºÛ Ù¾Ù‡ نیت سره ÙˆÚ…ÛŒÚšÙ„Û Ù†ÙˆØ§Ù„Ù„Ù‡ به Ø´ÙØ§Ø¡ درکړی، Ú©Ù‡ مودخوراک په نیت ÙˆÚ…ÛŒÚšÙ„Û Ù†ÙˆØ§Ù„Ù„Ù‡ جل جلاله به موموړکړی، اوکه Ù…ÙˆØ¯ØªÙ†Ø¯Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ ÙˆÚ…ÛŒÚšÙ„Û Ù†ÙˆØ§Ù„Ù„Ù‡ جل جلاله به مواوبه Ú©Ú“ÛŒ اوتنده به مومات سی۔ (دارقطنی)
Ø¯ØØ¬ په شپوکی Ø¯Ù…Ú©Û Ù…Ú©Ø±Ù…Û Ø²ÛŒØ§Ø±Øª کوونکی Ø¯Ø¯Û Ø§ÙˆØ¨ÙˆØ®ÙˆÙ†Ø¯Ú«ÙˆØ±ÛŒØŒ Ú…ÛŒÚšÛ Ø¦Û Ø§ÙˆÙˆØ®Ù¾Ù„ÙˆØ¯ÙˆØ³ØªØ§Ù†ÙˆØªÙ‡ Ø¦Û Ø¯Ù…Ù‚Ø¯Ø³Û ØªØÙÛŒ په ډول سره راوړی، اوهرمسلمان Ø¯Ø¯Û Ú©ÙˆÚšÚš Ú©ÙˆÛŒ Ú†Û Ø¯Ø¯Û Ø§ÙˆØ¨ÙˆØªØ¨Ø±ÙÚ© ØØ§ØµÙ„ کړی، هرکال د (ÛµÛ°) لکوڅخه زیات ØØ§Ø¬ÛŒØ§Ù† ÙˆØ¯Û Ø³Ù¾ÛŒÚ…Ù„ÛŒ ښارته راÚÛŒ په پوره Ù¾Ø±ÛŒÙ…Ø§Ù†Û Ø³Ø±Ù‡ دااوبه استعمالوی اوپه زرګونوه ټنه اوبه له Ø¯Û ÚØ§ÛŒÙ‡ څخه وخپلوهیوادونوته وړی، Ø¯ØØ¬ پرمهال کوم Ú†Û ØØ§Ø¬ÛŒØ§Ù† دزم زم اوبه څیښی Ù†ÙˆÚ‰ÛØ±Ù‡ ØªØ§Ø²Ú«ÛØŒ Ù‡ÙˆØ³Ø§ÛŒÛØŒ Ø§ÙˆØ®ÙˆØ´ØØ§Ù„Û Ù…ØØ³ÙˆØ³ÙˆÛŒØŒ Ø§ÙˆØ¯Ù†Ú“Û Ù¼ÙˆÙ„ ساینس پوهان په Ø¯Û Ø§Ù†Ø¯Ø¯ÛŒ Ú†Û Ø¯Ù†Ú“Û Ú†Û Ú…ÙˆÙ…Ø±Ù‡ پرمخ تللی (منرل واټر) دی دهغوڅخه دزم زم داوبوخوند، ØªØ§Ø²Ú«ÛØŒ Ø§ÙˆØ®ÙˆØ´ØØ§Ù„Û Ø§ÙˆØ§Ø³ØªØ±Ø§ØØª زیات دی، په Ø¯Û Ø§ÙˆØ¨ÙˆÚ©ÛŒ دسپÛڅلتوب څخه علاوه Ú‰ÛØ±Ù…عدنی موادهم شته Ú†Û Ø³Ø§ÛŒÙ†Ø³ پوهان ورته Ù‡Ú© Ù¾Ú© ØÛŒØ±Ø§Ù† دی۔
زمزم ته ولی زمزم وايی؟
Û±: زمزم د(ډیرزیات) په معنی سره دی، وډیروزیاتواوبوته زمزم وایی، Ù„Ú©Ù‡ څرنګه Ú†Û Ø¯Ø²Ù…Ø²Ù… اوبه هم ډیری دی نوÚÚ©Ù‡ ورته زمزم وایی.
Û²: زمزم Ùˆ(اجتماع) ته وایی، کله Ú†Û Ú‰ÛŒØ±Ø®Ù„Ú© ÛŒÙˆÚØ§ÛŒ راټول Ø´ÛŒ Ù†ÙˆÙˆØ¯Û ØªÙ‡ (زمزمه من الناس) یعنی Ø¯Ø®Ù„Ú©ÙˆÙ¼ÙˆÙ„Û ÙˆØ±ØªÙ‡ وایی، نودزمزم پراوبوهم خلک راټولیږی اوڅیښی یی نوÚÚ©Ù‡ ورته زمزم وایی.
Û³: ØØ¶Ø±Øª مجاهدرØÙ…Ø© الله علیه وایی Ú†Û Ø²Ù…Ø²Ù… د(زمزمه) څخه اخیستل شوی دی، Ú†Û Ù…Ø¹Ù†ÛŒ یی ده پرÚÙ…Ú©Û Ø¯ÙˆÙ…Ø±Ù‡ په زور سره پنده وهل Ú†ÙŠ هغه ننوÚÛŒ Ø§ÙˆÚØ§ÛŒ جوړکړی، نوکله Ú†Û ØØ¶Ø±Øª جبرائیل علیه السلام خپله پنده پرÚÙ…Ú©Ù‡ ووهل نوهغه په ننوتل اواوبه راووتلی نوÚÚ©Ù‡ ورته زمزم وایی.
Û´: جربی رØÙ…Ø© الله علیه وایی Ú†ÙŠ زمزم Ùˆ(ØØ±Ú©Øª اوخوÚښت) ته وایی، Ø¯Ø§Ú†Û Ø¯Ø²Ù…Ø²Ù… اوبه ډیری راوÚÛŒ نوÚÚ©Ù‡ ورته زمزم وایی.
Ûµ: Úینی علماءکرام وایی Ú†ÙŠ زمزم د( زم) څخه اخیستل شوی دی اوزم وتړلواوبندولوته وایی کله Ú†Û ØØ¶Ø±Øª Ù‡Ø§Ø¬Ø±Û Ø¹Ù„ÛŒÙ‡Ø§ السلام اوبه ولیدی نوهغه یی دراستي Ø§ÙˆÚ†Ù¾Û Ø®ÙˆØ§Ú…Ø®Ù‡ راټولی اوبندی Ú©Ú“ÛŒ اویوڅه خاوره یی ورته راټوله Ú©Ú“Ù‡ نوÚÚ©Ù‡ ورته زمزم وایی.
Û¶: Úینی علماءکرام وایی Ú†Û Ø²Ù…Ø²Ù… د(زما) څخه اخیستل شوی دی، Ú†Û Ø¯Ú˜ÛŒ(مشک) وډکولوته وایی، کله Ú†Û Ø¯Ø§Ø§ÙˆØ¨Ù‡ خلکوولیدلی اوخلک ابادشول په Ù…Ú©Ù‡ معظمه Ú©ÛŒ نوخلک به راتلل اواوبه یی له دغه ÚØ§ÛŒ څخه په ژیوکی ÙˆÚ“Ù„Û Ù†ÙˆÚÚ©Ù‡ ورته زمزم وایی.
Û·: دامت مسلمه Úینی علماءکرام وایی Ú†Û Ø²Ù…Ø²Ù… د(الزمام) څخه اخیستل شوی دی، Ú†Û ÙˆØ¹Ø²ØªØŒ وعظمت اولوړمقام ته ویل کیږی، Ù„Ú©Ù‡ څرنګه Ú†Û Ø¯Ø²Ù…Ø²Ù… اوبه یوه Ú˜ÙˆÙ†Ø¯Û Ù…Ø¹Ø¬Ø²Ù‡ ده اودابه ترقیامته پوری ÙˆÛŒ نوÚÚ©Ù‡ یی وقار، ارزښت اوعظمت دنورواوبوپه نسبت ډیرلوړدی اوله همدی کبله ورته زمزم وایی.
Û¸: زمزم د(زمزمة الشئ) څخه اخیستل شوی دی، Ú†Û Ø¯Ø§ÙˆÚوږته وایی، اوشرنګهاری ته وایی، Ú†Û Ù…ÙˆØ®Ù‡ یی داده کله Ú†Û Ø¯Ø²Ù…Ø²Ù… ÚØ§ÛŒ مشهوره شودخلکوتګ راتګ ورته ډیرشو نودزمزم Ø¯Ú†ÛŒÙ†Û Ø¯ اوبوÚوږهرچادلیری څخه اوریدلای شو، اویاکله Ú†Û Ø¨Ù‡ یوڅوک ÙˆÙ…Ú©Û Ù…Ø¹Ø¸Ù…Û ØªÙ‡ راغی نوتل به دلته دخلکوÚوږوواوهرچاته به جوته وه Ú†Û Ø¯Ù„ØªÙ‡ اوبه شته نوÚÚ©Ù‡ ورته زمزم وایی.
Û¹: زمزم د(زمزمه) څخه اخیستل شوی دی، Ú†ÙŠ (زمزمه) وهغه Ø´ÛŒ ته ویل کیږی Ú†Û Ù¾Ø§Ø´Ù„ شوی ÙˆÛŒ اوبیاسره راټول شی، Ú†Û Ù…ÙˆØ®Ù‡ یی داده Ú†Û Ú©Ù„Ù‡ اوبه ښکاره شوی نوهغه خپل پرمخ Ø±ÙˆØ§Ù†Û ÙˆÛ Ú†Û Ø¨ÛŒ بی Ù‡Ø§Ø¬Ø±Û Ø¹Ù„ÛŒÙ‡Ø§ السلام سره راټولی Ú©Ú“Ù„Û Ù†ÙˆÚÚ©Ù‡ ورته زمزم وایی.
Û±Û°: یوقول داهم دی Ú†Û Ø²Ù…Ø²Ù… د(زمزمه) څخه اخیستل شوی دی او(زمزمه) ÙˆØ³Ø§ØªÙ†Û Ø§ÙˆØÙاظت ته ویل کیږی، هرهغه Ú…ÙˆÚ© Ú†Û Ø¯Ø§Ø§ÙˆØ¨Ù‡ وڅیښئ نوهغه به هم دظاهری اوهم دباطنی ناروغیوڅخه وژغورل Ø´ÛŒ نوÚÚ©Ù‡ ورته زمزم وایی.
(تاریخ عمارة Ø§Ù„Ù…Ø³Ø¬Ø¯Ø§Ù„ØØ±Ø§Ù…ØŒ ÙØªØ الباری، عمدة القاری، منجد)
په اسلامي پاکه مینه
نوربیا...