د Ø±ÙˆÚ˜Û Ù…Ø§ØªÙˆÙˆÙ†ÙƒÙŠ :
پوښتنه (Û±): هغه كوم شيان دي Ú†ÙŠ دروژي دماتولولامل ګرÚÙŠ اوپه ترسره كولوسره يي پرروژاتي څشي واجبيږي ØŸ
Úواب : روژه څوشيان ماتوي :
لومړى: هرهغه Ú…Ù‡ Ú†ÙŠ په قصدسره دروژاتي نس اويادماغ ته ننوزي له هري لاري Ú†ÙŠ وي ،خوله، پزه ØŒ غوږ ياكوم بل ÚØ§ÙŠ Ø±ÙˆÚ˜Ù‡ ورباندي ماتيږي .
دويم: په قصدسره خوراك اوڅښاك كول ØŒ لوي خداي جل جلاله ÙØ±Ù…ايي : {وكلوا واشربوا ØØªÙ‰ يتبين لكم الخيط الأبيض من الخيط الأسود من Ø§Ù„ÙØ¬Ø±}.
ياني: ترهغه مهاله پوري خوراك اوڅښاك كوئ Ú†Û Ø³Ù¾ÙŠÙ† تارله تورهغه څخه رابيليږي (ياني سهاركيږي)
دريم:هغه څوك Ú†ÙŠ په قصدسره قي ووهي،خوكه بي پامه ورڅخه قي ووهل سوبيايي روژه نه ماتيږي، Ú…Ù†Ú«Ù‡ Ú†Û Ù¾ÙŠØºÙ…Ø¨Ø±ØµÙ„ÙŠ الله عليه وسلم ÙØ±Ù…ايي: "من استقاء متعمدا ÙØ¹Ù„يه القضاء، ومن ذرعه القيء Ùلا قضاء عليه" (11).
ياني : كه څوك پخپله قي ووهي نوقضاورباندي لازميږي اوكه قي ورڅخه ووهل سوبياورباندي قضانسته.
څلورم: كله Ú†ÙŠ روژاتى ÚØ§Ù† خلاص ÙƒÚ“ÙŠ (ياني : مني ورڅخه ووزي) هغه Ú†ÙŠ په هرډول وي روژه ماتوي ØŒ دجماع په ذريعه وي اويادموټ وهلو(استمنا).
پنÚÙ…: هغه څوك Ú†ÙŠ درمضان مياشتي په ÙˆØ±Ú ÙƒÙŠ په خپله خوښه كوروالي (جماع )وكړي روژه يي ماتيږي اودقضاترڅنګ ورباندي ÙƒÙØ§Ø±Ù‡ هم لازميږي .
نوټ: كه په هرډول له ډولونودچاروژه ماته سي ØŒ ورته په كارده Ú†ÙŠ نورترماښامه دروژي په ډول خپله خوله وتړي Ø§ÙˆÚØ§Ù† روژاتي غوندي ÙˆÚ«Ú¼ÙŠØŒ خوداپه دي مانانه ده Ú†ÙŠ داروژه يي سمه ده بلكي Ù‚Ø¶Ø§Ø§ÙˆÙƒÙØ§Ø±Ù‡ (په هغه صورت كي Ú†ÙŠ ÙƒÙØ§Ø±Ù‡ هم ورباندي لازمه سوي وي) بايدترسره ÙƒÚ“ÙŠ .
پوښتنه(Û²): كه په روژه كي څوك موټ ووهي (په لاس Ø§ÙˆÙŠØ§ÚØ§Ù† Ù…ÙˆÚšÙ„ÙˆÚØ§Ù† انزال ÙƒÚ“ÙŠ)روژه يي ماتيږي ØŸ اوكه ماتيږي نوبايدڅه وكړي ØŸ
Úواب: موټ وهل روژه ماتوي ØŒ لكه Ú…Ù†Ú«Ù‡ Ú†ÙŠ مومخكي يادونه وكړه انزال كه په هرډول وي دروژي دماتيدولامل ګرÚÙŠ ØŒ كه كوم څوك په قصدسره داكاروكړي نودروژي قضاورباندي لازميږي Ø§ÙˆÙƒÙØ§Ø±Ù‡ نسته.
موټ وهل كه په لاس وي ØŒ دورانه په ذريعه وي اوياپه بالښته اوبل شي سم كارنه دى ØŒ Úكه له يوه پلوه جسماني روغتياته زيانمن دى اوله بل پلوه دانساني Ù‚ÙˆÛ Ù†Ø§Ø³Ù…Ù‡ كارونه ده Ú†ÙŠ داسلامي شريعت له مخي نارواكاردى ØŒ پيغمبرصلي الله عليه وسلم موټ وهونكى رټلي بللي ØŒÙØ±Ù…ايي : ( Ù†Ø§ÙƒØ Ø§Ù„ÙŠØ¯Ù…Ù„Ø¹ÙˆÙ† ...) ياني : له لاس سره واده كونكى درټلووړدى .
كه يوڅوك له خپلي ميرمني سره Ø¨Ø§Ø²Û ÙƒÙˆÙŠ ØŒ لاس ورباندي وهي اوپه دي ØØ§Ù„ كي خلاص (انزال) سي هم روژه ماته ده خويوازي ورباندي قضالازميږي Ø§ÙˆÙƒÙØ§Ø±Ù‡ ورباندي نسته .
نوټ : مني هغه سريښناكه ګاټه اوبه دي Ú†ÙŠ له تناسلي Ø¢Ù„Û Ú…Ø®Ù‡ ترراوتلووروسته انسان سړيږي اودشهوت اوريي مري اوبله Ù†ÚšÙ‡ يي داده Ú†ÙŠ په ډيرزورسره راوزي اوغورÚÙŠ ØŒ له مني څخه ماسيوادوه نورشيان هم سته Ú†ÙŠ يوه ته( ودي) اوبل ته (مذي ) ويل كيږي ØŒ (مذي) ترخلاصيدومخكي دشهوت راپورته كيدوپرمهال راوزي Ú†ÙŠ دمني په پرتله ګاټه نه دي اورنګ يي هم داوبوغوندي روڼ دى او(ودي) ترانزال وروسته راوزي Ú†ÙŠ هم په شكل كي مذي ته سوي دي ،اوØÙƒÙ… يي دادى Ú†ÙŠ دمذي اوودي په وتلوروژه نه ماتيږي، غسل هم نه واجبوي خوكالي ورباندي مرداريږي اوپه وتلويي اودس لازم ګرÚÙŠ .
پوښتنه(۳): هغه څوك چي درمضان مياشتي روژي سربيره له خپلي ميرمني سره كوروالي (جماع) وكړي څشي ورباندي لازميږي اوميرمن يي بايدڅه وكړي ؟
Úواب: درمضان په مياشت كي دورÚÙŠ له پلوه جماع كول روژه ماتوي اوسخته ګناه Ú«Ú¼Ù„ كيږي Úكه په دي توګه دروژي ØØ±Ù…ت ترپښولاندي كيږي ØŒ نوله همدي امله دى Ú†ÙŠ ددغه كارپركونكي دري كارونه لازميږي :
لومړى: پردي كارباندي دزړه له تله پښيمانه كيدل اوله لوي خداي څخه دبخښي غوښتنه كول .
دويم: د دغي ورÚÙŠ قضاب Ù‡ راوړي .
دريم : ÙƒÙØ§Ø±Ù‡ به وركوي ØŒ ياني: دوي مياشتي به پرلپسي روژي نيسي اوكه يي هغه ديوه شرعي عذرله امله نسواي كولاي نوشپيتومسكينانوته به سهاراوماښام Ú‰ÙˆÚ‰Û ÙˆØ±ÙƒÙˆÙŠ ØŒ Ú…Ù†Ú« Ú†ÙŠ داسلام پيغمبر صلى الله عليه وسلم هغه سړي ته Ú†ÙŠ په ÙˆØ±Ú ÙƒÙŠ يي له خپلي ميرمني سره جما ع ÙƒÚ“ÙŠ وي ÙØ±Ù…ايلي"أعتق رقبة، ÙØ¥Ù† لم تجد ÙØµÙ… شهرين متتابعين، ÙØ¥Ù† لم تستطع ÙØ£Ø·Ø¹Ù… ستين مسكينا" (12).
ياني: يومريى ازادكړه ، كه هغه نسي كولاي دوي مياشتي پرلپسي روژي ونيسه اوكه دي هغه هم په وسه نه وي نوشپيته مسكينان ماړه كړه .
خويوه خبره Ú†ÙŠ په دي ÚØ§ÙŠ ÙƒÙŠ ديادولووړده، داده Ú†ÙŠ ÙƒÙØ§Ø±Ù‡ پرهغه چالازميږي Ú†ÙŠ شرعاورته دروژي خوړل روانه وي ØŒ دبيلګي په توګه Ù…Ø³Ø§ÙØ±Ø§ÙˆÙ†Ø§Ø±ÙˆØº ØŒ اوبل داچي دجماع ÚØ§ÙŠ Ø¯ÚšÚÙŠ مخ اوياشاوي اوكه يي په ورانه ØŒ نواويابل ÚØ§ÙŠ ÙƒÙŠ ÚØ§Ù† خلاص ÙƒÚ“ÙŠ وي Ø¨ÙŠØ§ÙƒÙØ§Ø±Ù‡ ورباندي نه لازميږي.
همدارازهغه څوك Ú†ÙŠ په تيروتنه جماع وكړي ÙƒÙØ§Ø±Ù‡ ورباندي نه لازميږي، دبيلګي په توګه دسهاروخت داخل سوي ووخوده ګمان كاوه Ú†ÙŠ لاشپه ده .
كه ميرمن له ميړه سره په دي كاركي همږغي وه پرهغي هم ÙƒÙØ§Ø±Ù‡ اوړي خوكه په زوره ورسره كارسوي وي نوبيايوازي قضاورباندي لازميږي .
پوښتنه(Û´):Úيني كسان ددي لپاره Ú†ÙŠ له ÙƒÙØ§Ø±Û څخه ÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ خلاص ÙƒÚ“ÙŠØŒ داسي Ú†Ù… كوي Ú†ÙŠ له جماع څخه مخكي په يوه بل غيرمغذي شي روژه ماته ÙƒÚ“ÙŠ اوبياجماع وكړي ØŒ اياپه دي Ú†Ù… سره ÙƒÙØ§Ø±Ù‡ ساقطيږي ØŸ
Úواب: كه څوك درمضان په روژه كي له ÚšÚÙŠ سره كوروالي (جماع) وكړي ÙƒÙØ§Ø±Ù‡ ورباندي لازميږي ØŒ اوترڅنګ يي سخت ګناهكارهم ګرÚÙŠ ØŒ Úكه Ú†ÙŠ دروژي ØØ±Ù…ت ته يي سپكاوى ÙƒÚ“ÙŠ ØŒ په Ú†Ù… اوØÙŠÙ„Ù‡ باندي نه خلاصيږي ØŒ Úكه Ú†ÙŠ لوي خداي دزړونومالك دى (يعلم ماتبدون وماكنتم تكتمون) ستاسوپه ټولوښكاره اوپټوپوه دى ØŒ همدارازهغه ÚšÚÙ‡ Ú†ÙŠ په خپله خوښه داكاركوي Ø§ÙˆÚØ§Ù† داسي اچوي Ú†ÙŠ ګواكي په زوره ورسره سوى ØŒ هم ګناهكاره ده Ø§ÙˆÙƒÙØ§Ø±Ù‡ ورباندي لازميږي .
پوښتنه(۵):كه دروژاتي نس ته په تيروتنه شي ننوزي روژه يي ماتيږي ؟
Úواب: دامام ابوØÙ†ÙŠÙÙ‡ رØÙ…Ù‡ الله په مذهب يوازي دهيري په صورت كي روژه نه ماتيږي اوپاته دزوراوتيروتني په Ø¯ÙˆØ§Ú“ÙˆØØ§Ù„تونوكي روژه ماته بولي خويوازي قضالازميږي.
پوښتنه(Û¶): كه روژاتى خپل عورت ته لاس وروړي اويايي ÚšÚÙ‡ له لاس اويانوربدن سره ومښلي روژه يي Ú…Ù†Ú«Ù‡ ده ØŸ
څواب: په قصدباندي له ÚšÚÙŠ سره تماس نيول سم كارنه دى Úكه دروژي دماتيداويره ورڅخه Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ كيږي ØŒ اوله Ù¾Ø±Ø¯Û ÚšÚÙŠ سره خوبيخي ګناه ده Úكه داكارله روژي پرته هم ÚšÙ‡ نه دى ØŒ مګرله قصدپرته كه دلاس اويادبدن له نوروغړوسره دښÚÙŠ تماس راسي پروانه لري اوروژي ته هم تاوان نه پيښيږي خوپه دي شرط Ú†ÙŠ Ø§ØØ³Ø§Ø³Ø§Øª راونه پاروي ØŒ اوداډيرمهال دطوا٠پرمهال Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ كيږي .
پوښتنه(۷): روژاتى كولاي سي عطروكاروي اويادسر اوږيري وريښتان په لوشل غوړكړي ؟
Úواب: بلي ØŒ دعطروهل روژي ته تاوان نه رسوي ØŒ همدارازدوريښتانوپالش ØŒ روژاتى كولاي سي په عادي ډول دخپل ÚØ§Ù† Ù†Ø¸Ø§ÙØª اونظم ته دوام وركړي.
پوښتنه(Û¸): په روژه كي ØÙ…ام Ú…Ù†Ú«Ù‡ دي ØŒ اياتريووارزيات ØÙ…ام كول روژي ته تاوان رسوي ØŸ
Úواب : په روژه كي ØÙ…ام كول پروانه كوي ØŒ Ø¯ÚØ§Ù† Ø¯Ù¾Ø§ÙƒÛ Ù¾Ù‡ نيت وي اوكه Ø¯Ø®Ù†ÙƒÛ Ø§ÙˆØªÙ†Ø¯ÙŠ دكمولوپه نيت ØŒ يوواروي اوكه ډيروارونه Úكه داسلام Ø³ØªØ±Ù„Ø§Ø±ÚšÙˆØ¯ØØ¶Ø±Øª رسول الله صلى الله عليه وسلم به په روژه كي له ډيري Ú«Ø±Ù…Û Ø§ÙˆÙŠØ§ØªÙ†Ø¯ÙŠ څخه پرسراوبه اچولي ØŒ Ø§ÙˆØØ¶Ø±Øª عبدالله بن عمر رضي الله عنهما به بياپه روژه كي Ø¯Ú«Ø±Ù…Û Ø¯Ù„Ù‡ منÚÙ‡ وړولواوتندي دمخنيوي لپاره خپل كالي لندول ØŒ خوپه دي شرط Ú†ÙŠ اوبه تيري نسي اوكه دخولي اوپزي پرويوللوپرمهال اوبه تيري سي بياروژه ماتيږي .
پوښتنه(۹): كه يوڅوك په دي ګمان چي نه دي سهارسوي څښاك اوخوراك وكړي خووروسته ورته څرګنده سي چي سهارختلى ، روژه يي څنګه ده؟
Úواب: دامام ابوØÙ†ÙŠÙÙ‡ رØÙ…Ù‡ الله په مذهب دپيشلمي له پلوه په دي ګمان شى خوړل Ú†ÙŠ ګواكي لاشپه ده اوهمدارازدروژه مات له پلوه په دي ګمان دروژي ماتول Ú†ÙŠ ګوندي لمروليدلي په داسي ØØ§Ù„ كي Ú†ÙŠ لانه وي لويدلى ØŒ روژه ماتوي خويوازي قضالازميږي ØŒ خويوشميرنورمجتهدين بياپه دي باوردي Ú†ÙŠ دپيشلمي له پلوه تيروتنه روژه نه ماتوي اودروژه مات له پلوه يي ماتوي Úكه په لومړي صورت كي شپه اصل ده اوپه شپه كي شي خوړل Ù…Ø¨Ø§Ø Ø¯ÙŠ اوماښام له پلوه ÙˆØ±Ú ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯ÙŠ ده اوپه ÙˆØ±Ú ÙƒÙŠ خودشي خوړل جائزنه دي .
پوښتنه(Û±Û°):روژاتى كولاي سي خپلي ناوړي تيري ÙƒÚ“ÙŠ اوكه يي تو(تÙ)كول ورباندي لازم دي؟
Úواب: نيژدي ټول علماء په دي باوردي Ú†ÙŠ دخولي دناوړوتيرول روژه نه ماتوي اوتوكول يي هم لازم نه دي Úكه داكارستونزمن دى ØŒ خوكه ناوړي له خولي څخه ترراويستلووروسته بيرته تيري سي ديوشميرعلماؤ په نيزروژه ماتوي Úكه دي كارته اړتيانسته .
پوښتنه(۱۱): دمسواك اوبورس وهل روژي ته تاوان رسوي اوكه نه اودغاښودكريموكارول څنګه دي؟
Úواب: په عمومي ډول په روژه كي مسواك وهل پروانلري ØŒÚكه رسوالله صلى الله عليه وسلم ÙØ±Ù…ايي: "السواك مطهرة للÙÙ… مرضاة للرب" (13).
ياني : مسواك دخولي پاكونكى اودڅښتن خوشالونكى دى ØŒ خوكه داسي مسواك وي Ú†ÙŠ ريښي كوي اويادسيابندي مسواك غوندي خوږخوندولري بيادروژي دكراهت لامل ګرÚÙŠ ØŒ Úكه ددي ويره پيداكيږي Ú†ÙŠ ريښي تيري سي اوروژه ماته سي ØŒ همدارزدكريموكارول هم روژه نه ماتوي خودخوندله امله يي كارول ÚšÙ‡ نه دي ØŒ خودخالي بورس كارول هيڅ پرواهم نه لري.