دخپریدو نیټه : 2012-06-20 مخپرونکئ : 039 - دبÛنوا اداره - کابل
ګــــرانه Úــوانه!Úـوانی په کـومه لارکی تیـروی ØŸ
نعمت الله پټانزی
په ترمذی شری٠کی Ø¯ØØ¶Ø±Øª عبدالله بن مسعود(رض) څخه روایت دی Ú†ÛŒ نبی کریم (ص) ÙØ±Ù…ایلی دی : Ú†ÛŒ دقیامت په ÙˆØ±Ú Ø¯Ø¨Ù†ÛŒ آدم له اولادی څخه پنÚÙ‡ پوښتنی کیږی Ú†ÛŒ دوهمه پوښتنه یی دهغه دÚوانی ده Ú†ÛŒ خپله Úوانی یی په Ú…Ù‡ Ø´ÛŒ Ú©ÛŒ تیره Ú©Ú“ÛŒ ده ØŸ
نوموړی پوښتنه خوÚÚ©Ù‡ ډیراهمیت لری Ú†ÛŒ دهرهیوادډیره مهمه پانګه اوسرمایه دهغه دکارقوه یاانسانی قوه ده اومهم ترینه انسانی قوه دهغه ټولنی په Úوان نسل Ú©ÛŒ وجودلری ÚÚ©Ù‡ Ú†ÛŒ همدادÚوانی قدرت اوقوت کولای Ø´ÛŒ Ú†ÛŒ دژوندانه پرستونزو سختیواولوړوژوروباندی بریالیتوب ولری .
Ú©Ù‡ هرڅومره ددرندوصنایعو اوتولیداتوڅرخونه په ØØ±Ú©Øª Ú©ÛŒ دی ،اوکه هرڅومره دÚÙ…Ú©ÛŒ له تله معادن اوطبعی منابع راایستل کیږی ،اوکه هرڅومره لوړی لوړی ښایسته ماڼی جوړیږی اوکه ښارونه آبادیږی اوکه هرڅومره دیوی ټولنی داقتصادی ÙØ¹Ø§Ù„یتونوپایی کلکیږی اوپرمختګ Ú©ÙˆÛŒ اوهمدارنګه Ú©Ù‡ هرڅومره دیوه Ù‡ÛŒÙˆØ§Ø¯Ø³Ø±ØØ¯ÙˆÙ†Ù‡ دپردیوله تیری څخه ساتل کیږی اوکه دلوی خدای ج ØÚ©Ù… په یوه ټولنه Ú©ÛŒ پیاده کیږی اوبالاخره Ú©Ù‡ په یوه ټولنه Ú©ÛŒ د ښوونی اوروزنی سطØÙ‡ لوړیږی داټول څیزونه په یوه ټولنه Ú©ÛŒ دÚوان نسل Ø¯ÙØ¹Ø§Ù„یتونواوهڅوله امله Ø±Ø§Ù…Ù†Ú ØªÙ‡ کیږی ÚÚ©Ù‡ Úوانان دهرملت اوټولنی دهیلواوامیدونوپانګه اوزیورګڼل کیږی .
داددی لپاره چی انسان کله نوموړی دوری ته داخلیږی دماشومتوب دوره نوره پای ته رسیږی اوانسان دمسولیتونویوه نوی چاپیریال ته لاره مومی اوپه یولړټولنیزواوهراړخیزودندوباندی مکل٠کیږی .
په همدی اساس ننی Ù†Ú“ÛŒ Úوانانوته یوه خاصه توجه لری اوÚوانانوهم په Úینومهموچاروکی Ù„Ú©Ù‡ سیاسی ،اجتماعی ،اقتصادی ،صنعتی اواخلاقی Ú©ÛŒ خپله ونډه اخیستی.
داسلام مقدس دین هم څوارلس سوه کاله وړاندی دیوی جامع ،نیکمرغه اودسعادت نه Ú‰Ú©ÛŒ برنامی پراساس Úوانانوته یوه ÚØ§Ù†Ú«Ú“ÛŒ پاملرنه Ú©Ú“ÛŒ ده په داسی ډول Ú†ÛŒ هیڅ ټولنی ،کلتور،دین اوبشری برنامی تراوسه Úوانانوته داسی پاملرنه نه ده Ú©Ú“ÛŒ داسلام دین Úوانان له مادی ØŒ معنوی ØŒ روانی ØŒ تربیتی ØŒ اخلاقی ،اجتماعی ،دنیوی اوآخروی اونوروټولوپلونوڅخه ترمراقبت اوڅارنی لاندی نیولی دی Ù„Ú©Ù‡ اوس Ú†ÛŒ نورومذهبونواوکلتورونودÚوانانودنړی دÚینوبرخولپاره نیولی دی .
نوÚوانی دانسان په ژوندانه Ú©ÛŒ ÛŒÙˆÚØ§Ù†Ú«Ú“ÛŒ ارزښت لری Ú†ÛŒ انسان په دغه ØØ³Ø§Ø³Ù‡ اودولولونه Ú‰Ú©Ù‡ دوره Ú©ÛŒ ډیرهغه Ú…Ù‡ ترسره کولای Ø´ÛŒ Ú†ÛŒ دکوچینوالی په دوره Ú©ÛŒ یی نشوالی ترسره کولای اونه به یی د بوډاتوب په ىوره Ú©ÛŒ ترسره Ú©Ú“ÛŒ .
نودانسان دعمر سپیڅلی دوری ته Úوانی ویل کیږی په تیره بیا Ú†ÛŒ سړی نوی دÚوانی دی مستی اوشوخی دوری ته ورسیږی نوله ÚØ§Ù† سره نوی هیلی اوامیدونه راوړی اوپه زړه Ú©ÛŒ یی دمینی ،آزادی اوپرمختګ ولولی Ú…Ù¾ÛŒ وهی اوله دی لاری غواړی Ú†ÛŒ خپل ÚØ§Ù† دانسانیت لوړوپوړونوته ورسوی اوپه خپل ÚØ§Ù† Ú©ÛŒ ژرترژره یوبدلون راولی یعنی خپل Ùکری قوت ته وده ورکړی اوپه هغه Ù…Ø¹ÛŒØ§Ø±ÙˆÙ†ÙˆÚØ§Ù† سمبال Ú©Ú“ÛŒ Ù„Ú©Ù‡ څرنګه Ú†ÛŒ یوه Úوان ته ښایی اودټولنی ÙˆÚ«Ú“ÛŒ هم ورڅخه تمه لری.
څرنګه Ú†ÛŒ دادوره ‌ډیرکم وخت دوام Ú©ÙˆÛŒ اوژرتیریدونکی ده نولازمه داده Ú†ÛŒ یوÚوان باید دÚوانی ددوری ÚÛŒÙ†ÙˆÙØ±ØµØªÙˆÙ†ÙˆØªÙ‡ ÚšÙ‡ Úیرواوسی Ú†ÛŒ په دی دوره Ú©ÛŒ دسړی مخی ته راÚÛŒ Ú†ÛŒ له هغه څخه بایدسالمه ګټه پورته Ø´ÛŒ ÚÚ©Ù‡ Ú†ÛŒ کیدای Ø´ÛŒ Ø¯Ø§ÙØ±ØµØªÙˆÙ†Ù‡ بیامخی ته رانه Ø´ÛŒ هغه دچاپه خبره Ú†ÛŒ بیابه سړی لاس Ù¼Ú©ÙˆÛŒ اوڅه به په لاس نه ورÚÛŒ په همدی توګه په دی دوره Ú©ÛŒ سړی ته Úینی Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ÛŒØªÙˆÙ†Ù‡ مخی ته راÚÛŒ نویوه Úوان ته په کاردی Ú†ÛŒ دهغه په مقابل Ú©ÛŒ Ú©Ù„Ú© ودریږی اوکوښښ ÙˆÚ©Ú“ÛŒ Ú†ÛŒ هغه Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ÛŒØªÙˆÙ†Ù‡ Ú©Ù… Ú©Ú“ÛŒ اودهغه دله منÚÙ‡ وړلولپاره دپوره صبراوزغم نه کارواخلی اوخپل Ø§ØØ³Ø§Ø³Ø§Øª په یوه منظمه توګه سره ترخپل کنترل لاندی راولی اودټولنی دنوروخلکوسره Ú†ÛŒ دعمرزیاته تجربه لری دهغه له سالمومشورواونظریاتوڅخه هم یوڅه ګټه پورته Ú©Ú“ÛŒ او له ÚØ§Ù† سره یی وساتی ترڅودضرورت په وخت Ú©ÛŒ دا پټه Ø³Ù„Ø§Ø Ù¾Ù‡ کارواچوی .
نوÚوانی هغه سرمایه ده Ú†ÛŒ دلوی خدای ج څخه انسان ته یوÚÙ„ ورکول کیږی ترڅودهغه قدراوارزښت ورته معلوم Ø´ÛŒ Ú†ÛŒ آیاپه کومه لارکی تری انسان Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ Ú©ÙˆÛŒ دØÙ‚ په لارکی اوکه دباطل په لار Ú©ÛŒ اوانسان هم بایدپه دی پوه Ø´ÛŒ Ú†ÛŒ Ú©Ù‡ چیری دادوره تیره Ø´ÛŒ بیانه راګرÚÛŒ نوبایدپه ÚšÙ‡ توګه له هغه څخه Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ وشی .
Ø®ÙˆÙ…ØªØ§Ø³ÙØ§Ù†Ù‡ Ú†ÛŒ اوس زموږپه ټولنه Ú©ÛŒ داسی Úوانان لیدل کیږی Ú†ÛŒ دÚوانی د دی سترنعمت په قدرنه پوهیږی داسی Úوانان ترسترګوکیږی Ú†ÛŒ Úوانی تنهاد بی ÚØ§ÛŒÙ‡ ساعت تیریو، رشخندیو ،بی بندباریواوبی ÚØ§ÛŒÙ‡ هوسونودوره بولی اوتراوسه دÚوانی په اصلی ØÙ‚یقت اوغوښتنونه دی بلدشوی ډیرÚوانانو Ø®ÙˆØ¯Ù¾Ø±ÛŒØ¯ÙˆÚ©Ù„ØªÙˆØ±Ø§ÙˆÙØ±Ù‡Ù†Ú« په ÚØ§Ù† منلی دی اوداسی جامی اغوندی Ú†ÛŒ ددنجونوله جاموسره هیڅ ÙØ±Ù‚ نه لری اوپه دی توګه دخپلوګاونډیانودنجونوپام ÚØ§Ù† ته رااړوی یعنی دخلکوناموسونوته درناوی نه لری اوهغه ته Úینی بداوناوړه Ø§Ù„ÙØ§Ø¸ استعمالوی .
په همدی ډول ویلای شو Ú†ÛŒ نن ÙˆØ±Ú Ú‰ÛŒØ±ÛŒ نجونی هم ترسترګوکیږی Ú†ÛŒ سمی جامی نه اغوندی اوپه ډیروبدوزیوراتوسره خپل ÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ ښایسته Ú©ÙˆÛŒ اوپه ټولنه Ú©ÛŒ ÚØ§Ù†ÙˆÙ†Ù‡ راښکاره Ú©ÙˆÛŒ Ú†ÛŒ دادواړه Ú‰Ù„ÛŒ دټولنی آرامی اونظم له منÚÙ‡ ÙˆÚ“ÛŒ اودانسانیت له چوکاټ څخه یی دØÛŒÙˆØ§Ù†ÛŒØª په لوری بیایی Ú†ÛŒ داکارداسلام ددښمنانودخوښی سبب ګرÚÛŒ .
خوزه په Úوانوخویندواووروڼوباندی داغږ کوم څرنګه Ú†ÛŒ مونږ اوتاسی دخپل دین داصولوپه رڼاکی کولای شوچی په ÚšÙ‡ توګه سره دÚوانی څخه Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ وکړونوبیادڅه لپاره Úینی کارونه اومسایل Ú†ÛŒ دیوه مسلمان Úوان لپاره مناسب نه دی ترسره کړواوخپل ذهن ،اخلاق اوÙکرورباندی خراب Ú©Ú“Ùˆ.
ای مســـلمانو Úـــوانانو!
نوراÚÛŒ داسلامی بډایه کلتورڅخه ترڅوچی Úوانان یوپه ÚšÙ‡ توګه سره ګټه پورته کړواوکنه نودقیامت په ÙˆØ±Ú Ø¨Ù‡ ددی پوښتنی لپاره Ú†ÛŒ Úوانی دپه Ú…Ù‡ Ø´ÛŒ Ú©ÛŒ تیره Ú©Ú“Ù‡ Úواب ونه لرواودلوی خدای ج په رنګارنګ عذابونوبه مبتلاشو.
په پای Ú©ÛŒ ګرانه Úـــــوانه !
په دی پوه شه Ú†ÛŒ ستاپه وجودکی یوه لویه پانګه Ú…Ù¾ÛŒ وهی Ú†ÛŒ ستاله تصورڅخه لوړه ده نوداپانګه دخپل دین اوټولنی لپاره مصر٠کړه اوخپله ټولنه له معنوی Ùقرڅخه وژغوره کوم Ú†ÛŒ دجهل اوناپوهی په لارو روان دی اودګناهونودرانه پیټی له ÚØ§Ù†ÙˆØ³Ø±Ù‡ ÙˆÚ“ÛŒ هغه ته خلاصون اونجات ورکړه.اوبس.